Beste,

Een Duitse minister van Economische Zaken die vrijwel perfect Nederlands spreekt hoeft niet veel meer te doen om een Haagse zaal in zijn zak te steken. Zeker als hij herhaaldelijk het weinig ministeriële woord ‘hartstikke’ gebruikt.

Peter Altmaier, Angela Merkels politieke oliemannetje, deed in Diligentia in Den Haag veel meer dan dat. Hij improviseerde een begeesterd pragmatisch Europees idealisme.

Hij had genoeg tekst bij zich om tot middernacht aan het woord te blijven. Maar een dik uur filosoferen leek hem genoeg om zijn diepe kennis van en vriendschap voor Nederland te illustreren. En zijn, dus ons, Europa te schetsen.

Het gebeurt zelden dat een staatsman van Europees niveau meer dan een paar grote lijnen van de Nederlandse wereld van politiek en bestuur kent. Altmeier weet precies van de AOW, de WAO en het no-nonsensebeleid van Ruud Lubbers.

Het enige Europa

Altmaier constateerde feilloos hoe Europa, na uiterst sceptische jaren, weer een beetje meer waardering en belangstelling ondervindt bij de Haagse elite. Meer is nodig en welkom.

Zijn Europa is een waardengemeenschap van democratische kleine landen (waaronder Duitsland en Frankrijk, en nu nog het Verenigd Koninkrijk) die geen alternatief hebben voor samenwerken. Anders houden zij zich niet staande in de nieuwe wereld met een zich afwendend Amerika, een dynamisch expansief China en andere nieuwe spelers.

Altmaier is christendemocraat maar hij pleitte in de eerste plaats voor politieke betrokkenheid. Daarbij ziet Altmaier als dé taak van niet-populistische partijen om beter dan tot nu toe duidelijk en aanvaardbaar te maken hoe ingrijpend de wereld verandert door toedoen van onstuitbare nieuwe technologieën en de wereldwijde context waarin dat gebeurt.

De Europese verkiezingen van volgend jaar moeten wat Altmaier betreft niet over mannetjes en vrouwtjes gaan, maar over contrasterende visies. Over het omgaan met migratiestromen, het vinden van nieuwe banen in de plaats van wegvallende sectoren.

Altmaiers Europa kan geen wereldspeler zijn, maar moet wel verantwoordelijkheid nemen voor de politieke stabiliteit in landen in de omgeving als Oekraïne, Turkije en Afrika.

Op één punt deed Altmaier de wenkbrauwen fronsen van sommige aanwezigen met een geopolitieke antenne. Hij verdedigde de Duitse politiek die met Rusland werkt aan de noordelijke gaspijplijn Nordstream. Die maakt Europa niet alleen afhankelijk van Poetin, maar Rusland ook afhankelijk van betalingen uit West-Europa. Dat bevordert evenwicht.

Blok mag blijven

Op het Binnenhof was het onderwerp dat de meeste aandacht trok het mag-Blok-blijven-debat. De VVD-minister van had kort voor de zomervakantie op een besloten bijeenkomst twijfel geuit aan de mogelijkheid van een vreedzame multiculturele samenleving, en hij had enkele landen waaronder Suriname een brevet van onvermogen gegeven.

Ondiplomatiek en kwetsend.

De opwinding daarover duurde afgelopen zomer voort, maar de vier coalitiepartijen (VVD, CDA, D66 en ChristenUnie) hadden besloten dat Blok mocht blijven. Daarmee werd het van woensdag een ritueel zonder verrassingen.

ING schikt met OM: 775 miljoen

Zoals het debat over de gevolgen van migratie en de mogelijkheid om samen te leven zal voortduren, zo laaide ook de verontwaardiging weer op over het gedrag van financiële instellingen.

Aanleiding was de die het Openbaar Ministerie trof met ING. De bank heeft tien jaar stelselmatig te weinig toezicht gehouden op witwassen via haar eigen rekeningen.

Het kolossale bedrag van 775 miljoen betekent een achtste van de verwachte jaarwinst. Tot nu toe trokken noch commissarissen noch bestuurders van ING consequenties uit de erkende massale wetsovertreding.

NRC-columnist legde verband tussen de grote aandacht in de politiek voor de affaire-Blok en de niets-aan-de-hand-doorlopen-reactie van ING, met vrij machteloze kritiek in Den Haag. Het bedrijfsleven legt de politiek meer normen op dan andersom.

Geen wonder dat in de beleving van velen het verband gezien wordt met de voorgenomen verlaging van de dividendbelasting. Bijna alleen nog door premier Rutte en de leiding van Unilever verdedigd. De onderwijzers die al maanden om meer loon vragen, plannen op de dag dat de dividendbelasting in de Kamer wordt behandeld (2 oktober) demonstraties, bij voorkeur samen mét collega’s bij politie, defensie en zorg.

Vier gevangenissen dicht

De Kamer wilde in deze eerste week na de parlementaire zomervakantie van minister Sander Dekker waarom vier gevangenissen dicht moeten.

Nog niet lang geleden zijn er met spoed veel cellen bijgebouwd. Soms in privaat-publieke samenwerking. Reden waarom de gevangenis in Zaanstad niet op de lijst met te sluiten penitentiaire inrichtingen staat: schending van het huurcontract zou Justitie veel geld kosten.

In een schetste ik dat Dekker een eenzijdig bedrijfseconomische redenering volgt die leidt tot sluiting van 1500 plaatsen.

Hij negeert de bezwaren van bewakers en academische deskundigen die de nadelen beschrijven van de tendens naar vorming van weinig supergevangenissen, vaak met meer gedetineerden in één cel.

En ten slotte ...

- tikte de Raad van State in een ongevraagd advies de overheid op de vingers wegens vaak dwingende maar weinig gecoördineerde

- constateerde het Sociaal en Cultureel Planbureau dat de in de afgekondigde zelfredzaamheid van de burger nog niet zo goed werkt, en voorlopig banen heeft gekost,

- kondigde minister Arie Slob een nieuw aan, Haagspeak voor een nieuw

- omhelsde staatssecretaris Blokhuis (Volksgezondheid) het plan van om succes bij de behandeling van depressies extra te belonen,

- heeft D66-leider Alexander Pechtold een rond de publicitaire nasleep van een affaire met een raadslid, tevens partijgenote uit Meppel,

- en zijn er zondag belangrijke verkiezingen in Zweden. Daar kan de sociaaldemocratie op de koffie komen.