Zelden vond ik een Nobelprijs zó terecht
Afgelopen weekend begon met fantastisch nieuws. De Congolese arts Denis Mukwege ontving de Nobelprijs voor de Vrede.
Sinds ik Mukwege in 2015 ontmoette, dacht ik elk jaar rond deze tijd: waarom wint hij ’m niet een keer? Want zelden ontmoette ik iemand wiens werk zo inspirerend is, en wiens leven zo onbaatzuchtig.
In een ziekenhuis in Oost-Congo behandelt Mukwege vrouwen en kinderen die slachtoffer zijn geworden van seksueel geweld. Vrouwen bij wie een wapen, glas of brandend plastic naar binnen is gebracht. Vrouwen die incontinent zijn omdat alles kapot is gerukt. Zelfs baby’s belanden op zijn afdeling.
Mukwege biedt de vrouwen fysieke, maar ook psychologische zorg, juridische bijstand en steun bij het opbouwen van een nieuw bestaan. ‘Het doel van de verkrachters is om de sociale structuur van de samenleving kapot te maken. Om die te repareren, moeten we de hele samenleving helpen, niet alleen de vrouwen’, vertelde hij me in 2015. Het hele interview lees je hier terug.
Ik raad jullie ook van harte aan de ode te lezen, die collega David van Reybrouck over Mukwege schreef.
Verder deel ik in deze nieuwsbrief een fijne ratjetoe aan lees-, kijk- en luistertips, van journalistiek die ik de afgelopen weken verslond. Zes genres, in willekeurige volgorde:
Een geniale podcast
Het immigratiebeleid van de Amerikaanse president Donald Trump haalt regelmatig het achtuurjournaal. Maar de échte oorlog tegen immigratie speelt zich in stilte af, in bureaucratische veranderingen in tientallen Amerikaanse overheidsinstellingen.
Over die stille strijd is een geniale aflevering gemaakt in de wekelijkse podcast This American Life. Hun verslaggevers bezoeken de rechtbanken waar honderden immigranten per dag een strafblad krijgen voor het illegaal oversteken van de grens. Ze duiken in de mailwisselingen over het aanpassen van ‘landenrapporten’, die bepalen naar welke landen mensen ‘veilig’ kunnen worden teruggestuurd. Ze spreken immigratie-advocaten die de meest bizarre verzoeken krijgen wanneer ze visa voor hun cliënten aanvragen. Geweldige journalistiek die laat zien dat het echte drama in de kleine lettertjes zit.
Een journalistieke wandeltocht
Je hebt slow journalism, dan kilometers lang niets – en dan komt Paul Salopek. Deze Amerikaanse Pulitzerprijswinnaar loopt letterlijk in de voetsporen van de eerste mens. Vanuit Afrika, de wereld over. Hij legt zo een tocht af van meer dan 30.000 kilometer, en schrijft onderweg verhalen over de invloed van de mens op de aarde. Hij is nu in jaar zes, en zamelt geld in voor zijn komende jaar.
Een fijn fotoproject
Ik ben groot fan van Humans of New York: fotograaf Brandon Stanton legt al jaren doodgewone New Yorkers op straat vast en tekent in enkele pakkende alinea’s hun verhaal op. Het zijn altijd prachtige inkijkjes in het moderne leven. Nu was Humans of New York afgelopen week in mijn nieuwe woonplaats Lagos, Nigeria! En dus vond ik het extra mooi om te zien hoe Stanton de verhalen van straatverkopers, jonge ondernemers, en zelfs een Nigeriaanse journalist vastlegde.
Een schokkend artikel
Steeds meer Syrische vluchtelingen die in Libanon verblijven, keren terug naar huis. Goed nieuws zou je denken. Maar journaliste Charlotte Alfred ontdekte dat dit geen teken van vrede is, maar een oorlogsstrategie. In dit artikel voor De Correspondent laat ze zien hoe Assad de vluchtelingen gebruikt als pionnen in zijn oorlog. (En we publiceerden er prachtig beeld bij van de Syrische kunstenaar Hrair Sarkissian.)
Een rake column
Ik las recent het boek I Do Not Come to You by Chance van de Nigeriaanse schrijfster Adaobi Tricia Nwaubani. Een heerlijke roman uit het perspectief van een Nigeriaanse Yahoo-boy, die via e-mailscams geld van westerlingen probeert af te troggelen. Sindsdien volg ik Nwaubani, en van de column die ze afgelopen maand voor de BBC schreef was ik erg onder de indruk. Aan de hand van een aardbeving in de hoofdstad Abuja laat ze zien hoe de Nigeriaanse regering omgaat met slecht nieuws.
Een persoonlijke docu
Enkele weken terug stuurde een lid van De Correspondent mij een mooie e-mail. Pieter Boeles is een gepensioneerd hoogleraar migratierecht, maar nog altijd zeer begaan met Europa’s migratiebeleid. Of ik zijn documentaire eens wilde bekijken. Zelf gemonteerd, zelf gefilmd, zelf geschreven. Het blijkt een extreem persoonlijke docu, waarin Boeles alle pijnlijke vragen over ons grensbeleid durft te stellen. Deze week verscheen The Other Traveller ook op de site van de Groene Amsterdammer.
Tot slot...
...bezocht ik afgelopen weekend het huis van de grootste private kunstverzamelaar van Nigeria. Een absurd Willy Wonka-achtig gebouw, waar de meest bijzondere antieke en moderne Afrikaanse kunst letterlijk tot op het toilet hangt. Wil je vaker zien wat ik hier in Nigeria allemaal tegenkom? Volg me dan op Instagram.
Tot de volgende!