Negeer de critici en ga genieten van Meryl Streep in August: Osage County

Van August: Osage County, de verfilming van het Pulitzer Prize-winnende toneelstuk van Tracy Letts, krijg je zin om naar het theater te gaan. De nadrukkelijke toneelmatigheid van de film is in de meeste recensies aangemerkt als een tekortkoming – de regie is cinematografisch niet bepaald spectaculair – maar je kunt het luide melodrama, de statische decors en de theatrale dialogen ook als kracht beschouwen.

Regisseur John Wells probeert geenszins te verhullen dat het hier om theater gaat. In een van de mooiste scènes walst een kalende en gedrogeerde Meryl Streep door de bruinige salon van het huis waar alles zich afspeelt. Ze is verward, laveert tussen lachen en huilen en lijkt zich niet meer bewust van haar omgeving. De muziek van de platenspeler sterft weg, de focus wordt zacht, haar familieleden staan om haar heen en aanschouwen haar waanzin. Als passief publiek.

Het gegeven is klassiek. Streep speelt Violet, de briesende, pillen verslindende mater familias van een ontwricht gezin dat samenkomt in het ouderlijk huis wanneer de vader, een aan alcohol verslaafde dichter, zelfmoord pleegt. Behalve de drie dochters (Julia Roberts, Juliette Lewis en Julianne Nicholson) met twee van hun mannen (Ewan McGregor en Dermot Mulroney), maken ook een oom en een tante (Chris Cooper en Margo Martindale) hun opwachting met hun knullige, volwassen zoon (Benedict Cumberbatch).

Er valt een bijna pervers kijkgenot te halen uit deze concentratie van topacteurs (naast Streep is vooral Roberts in ongekende vorm) in deze gecondenseerde climax

In een typische dinerscène zit het hele sterrenteam rond de tafel. De vader is begraven, de jasjes zijn uit, het eten staat klaar. Maar de moeder, die rokend aan het hoofd hangt, is op oorlogspad en al snel escaleert het samenzijn tot een grandioze schreeuwpartij. Oude verwijten, onderdrukte rancune, groteske onredelijkheden vliegen door de ruimte, ovenschotels sneuvelen.

Hier schiet het tempo wat door, is het voelbaar dat er een oorspronkelijk vier uur durend toneelstuk in twee uur doorheen gejaagd wordt. Het drama krijgt amper lucht. Toch valt er een bijna pervers kijkgenot te halen uit deze concentratie van topacteurs (naast Streep is vooral Roberts in ongekende vorm) in deze gecondenseerde climax. Het is alsof je kijkt naar de acteer-o-lympics.

In dat eerdere, subtielere moment waarin de stonede, pruikloze Streep bekeken wordt door haar familieleden, tonen zij zich, in hun bevroren toeschouwerspositie bijna expliciet haar collega-acteurs – even uit hun rol, lijkt het wel. Het is een Meryl Streep-solo, geaccentueerd met filmische middelen.

De aandacht wordt gevestigd op de onechtheid, zonder dat het melodrama aan emotionele kracht verliest. Dat is iets wat je in het theater vaak extremer ziet. Acteurs die zich bijvoorbeeld op het toneel omkleden, uitgebeende decors, teksten gericht op het publiek.

In een van de interessantste besprekingen van de film werd opgemerkt dat je soms de acteurstrailers zowat hoort ronken, net buiten beeld. De recensent vond dat afdoen aan de authenticiteit. Mij lijkt dat juist het fijne aan deze film. Het laat zien hoe theatrale middelen – zoals die soms onverbloemde gemaaktheid – effectief kunnen zijn in film. August: Osage County, die onveranderde titel, met dubbele punt, verwijst niet voor niets naar de tekst, het script. De bewerking is half toneel, half film. En juist daarom de moeite waard. 

Youtube plaatst cookies bij het bekijken van deze video Bekijk video op Youtube