Dit vinden wij de podcastparels van 2018

Beeld: Yara van der Velden (beeldredacteur bij De Correspondent)

Een Australische journalist die via zijn podcast de hulp van zijn luisteraars inschakelt en zo een cold case openbreekt. De minutieuze ontleding van een vervolging in Mississippi die racisme blootlegt. Het ongemak van een gemiste kans. Sommige podcasts zijn parels, en dit zijn volgens onze correspondenten de beste van het jaar. We zijn benieuwd naar jullie favorieten!

1. The Teacher’s Pet

Maite Vermeulen, correspondent Migratie: Bij De Correspondent gebruiken we de expertise van leden in ons journalistieke onderzoek. Nog niet eerder vond ik zo’n mooi voorbeeld van hoe dat kan uitpakken als in de podcast The Teacher’s Pet van The Australian.

De Australische journalist Hedley Thomas duikt in de cold case van Lyn Dawson. Een moeder van twee, die in de jaren tachtig plotseling verdween. Haar man, Chris Dawson, was de enige verdachte van de vermoedelijke moord, maar werd nooit gearresteerd.

In deze podcastserie legt Thomas de feiten op tafel en vraagt hij luisteraars om nieuwe informatie. Dat breekt de zaak volledig open. Niet alleen dwingt Thomas de politie nu, meer dan dertig jaar na de verdwijning van Dawson, tot actie; hij trekt ook nog eens een beerput van seksueel misbruik op verschillende middelbare scholen in Sydney open.

inhoudelijk en een goed voorbeeld van innovatieve journalistiek met grote impact.

2. In the Dark (seizoen 2)

Anna Vossers, eindredacteur: Op 16 juli 1996 loopt een man een meubelwinkel in het stadje Winona, Mississippi binnen en schiet vier werknemers door het hoofd. Het is de schokkendste misdaad ooit in het stadje. Al snel komt een verdachte in beeld: Curtis Flowers, een Afro-Amerikaanse twintiger.

Het blijkt het begin van een juridische odyssee. Zelf ontkent Flowers alles: het bewijs is zwak. Zijn lot ligt in handen van één officier van justitie, die keer op keer in hoger beroep ongelijk krijgt, maar dan Curtis domweg opnieuw vervolgt. Zes jury’s bogen zich al over de zaak.

Journalist Madeleine Baran en haar team reconstrueren hoe zelfs maar het kleinste stukje bewijsmateriaal is verkregen. Hoe verder het onderzoek vordert, hoe vreemder het lijkt dat Flowers als verdachte wordt gezien. En Flowers? Die zit 22 jaar na dato nog altijd in de gevangenis, op death row, de zwaarbeveiligde afdeling waar terdoodveroordeelden hun executie afwachten.

als het onderliggende probleem duidelijk wordt: de officier van justitie zorgt ervoor dat de jury’s uit witte leden bestaan. Zwarte jurykandidaten sluit hij keer op keer uit. En zodra er wél zwarte juryleden zijn, komen de jury’s niet meer unaniem tot een veroordeling. Dit is het verhaal van institutioneel racisme in Amerika.

3. Heavyweight

Mayke Blok, socialemediaredacteur: Jonathan Goldstein maakt een podcast over een universeel menselijk ongemak: het idee dat je iets niet écht hebt afgesloten. Een door de tijd verwaterde vriendschap, een onbenutte carrièrekans, een geheim dat je nooit met de wereld hebt gedeeld maar je toch nog een beetje achtervolgt.

Op een ontwapenend ongemakkelijke manier helpt hij vrienden en onbekenden de confrontatie aan te gaan met hun verleden. Zoals Buzz en Sheldon, twee broers van in de tachtig, die al jaren niet meer met elkaar praten. Of Rob, die er heilig van overtuigd is dat hij zijn arm brak als kind, hoewel zijn familie beweert dat hij dat heeft verzonnen.

Mijn lievelings: Sven, uit het afgelopen seizoen. Maar want ze zijn allemaal het luisteren waard.

4. In the Age of A.I., is Seeing Still Believing?

Dimitri Tokmetzis, correspondent Extremisme: Niet zozeer een podcastserie, als wel een voorgelezen verhaal van The New Yorker over hoe kunstmatige intelligentie voor gezichtsherkenning zich heeft ontwikkeld en wat de gevolgen daarvan zijn. Ik vind het in meerdere opzichten een heel knap verhaal, want er wordt veel technologie uitgelegd zonder dat het moeilijk wordt.

Daarnaast is het een urgent verhaal, omdat de ontwikkelingen in gezichtsherkenning zo snel gaan en potentieel verstrekkende gevolgen hebben, met name op het gebied van manipulatie (denk aan fake news). Dus als je je even wilt laten bijpraten en je echt wilt verdiepen in kunstmatige intelligentie, een goed startpunt.

5. Cheft!

Lena Bril, socialemediaredacteur: Hoe meer je weet over eten, hoe meer je proeft. Daarom is het zo’n feestje om te luisteren naar de podcast Cheft! waarin culinair journalist (en correspondent Melk) Hiske Versprille met de microfoon langsgaat bij een topkok in diens restaurant.

Je hóórt de loeihete pannen op het vuur, het vlijmscherpe mes op de snijplank en vooral: de bevlogenheid van de koks en Versprille over eten. Het is alsof je na het luisteren van elke aflevering nieuwe smaken hebt leren proeven – en dat zonder beeldmateriaal. Hiske op bezoek bij chef Leonardo Pacenti van het legendarische Amsterdamse Caffè Toscanini.

6. The Great God of Depression

Nina Polak, correspondent Cultuur: In 1998 werd neurowetenschapper Alice Flaherty, die onderzoek deed naar geestesziekte, zelf gek. Na een miskraam ontwikkelde ze een manische depressie waarbij ze niet kon stoppen met schrijven. De muren van haar huis, haar huid, niets was veilig voor haar op hol geslagen pen.

Een zoektocht naar antwoorden over haar eigen waanzin bracht haar bij schrijver William Styron en zijn beroemde depressiememoires. Bij hem leidde zijn depressie juist tot een writer’s block. De twee hebben elkaar een hoop te vertellen over waanzin, kunst en duisternis.

De mooie en informatieve podcast van Radiotopia doet verslag van de bijzondere ontmoeting.

7. Switched on Pop

Hans Pieter van Stein Callenfels, eindredacteur: Als serieuze muziekliefhebber is het verleidelijk om je neus op te halen voor pophitjes en Top 40-meuk, en ja, er wordt ook veel rotzooi de ether in geslingerd. Maar soms is popmuziek goud, zonder dat je precies de vinger op het waarom kunt leggen.

Gelukkig zijn er mensen die dat heel goed en vrolijk aan je kunnen uitleggen, en dat zijn musicoloog Nate Sloan en producer Charlie Harding in de podcast Waarom is Despacito zo’n oorwurm? Wat hebben Crazy in Love en I Gotta Feeling harmonisch met elkaar te maken? En wát is er aan de hand met bizarre nineties-eurohousehits als Cotton Eye Joe?

8. Revisionist History (seizoen 3)

Michiel de Hoog, correspondent Sport: Het woord podcast is een beetje aan inflatie onderhevig, vind ik. Het genre begon, voor mij althans, met luisterverhalen à la This American Life: zorgvuldig geconstrueerde verhalen met geluid. Inmiddels is het meer een talkshow voor mensen met een radiohoofd. Microfoon openzetten, gedachten erin plempen, microfoon dicht, uitzenden.

De podcast van schrijver Malcolm Gladwell, Revisionist History, is van de oude school. Schrijft hij nog? Ik weet het niet. Maar door Revisionist History mis ik dat niet. Dit jaar kwam het Stuk voor stuk zijn ze uitstekend, maar met name aflevering acht over vermeende wetenschapsfraude bleef me bij.

Je hoeft het niet te weten om ervan te genieten, maar besef ook hoeveel werk en aandacht hierin zit: veel.

9. Fresh Air

Milou Klein Lankhorst, uitgever​: Meesterinterviewer Terry Gross maakt al sinds 1985 elke dag voor de Amerikaanse nationale radio. Dagelijks gaat ze in gesprek met iemand uit de popcultuur. Van Hillary Clinton over haar boek tot de makers van industriële musicals (dat zijn, weet ik nu, musicals over bijvoorbeeld tractoren of badkamertegels die gemaakt zijn om de verkopers van die producten op te zwepen).

Een vriendin tipte een oudere aflevering, die bestond uit een compilatie van gesprekken die Gross over een periode van tientallen jaren voerde met kinderboekenschrijver Maurice Sendak over zijn schrijverschap, zijn verleden en zijn nadagen.

De aflevering is een ode aan ervaring, een ode aan het vak van interviewer. Aan het einde van de aflevering bedankt hij haar, met een intussen krakerige oude en geëmotioneerde stem en het besef dat dit misschien wel de laatste keer is. In al die jaren had hij hun gesprekken als vertrouwd en bijzonder ervaren. Het liet me ontroerd achter.

Lennart Hofman, correspondent Vergeten oorlogen: Popular Front is een podcast over moderne oorlogvoering, vol onderwerpen die normaal gesproken zelden nieuws zijn. Het idee is simpel en wat deze podcast ook zo goed maakt: host Jake Hanrahan (28) belt iemand op die heel veel van een specifiek onderwerp weet en stelt dan alle vragen die in hem opkomen.

Dat gesprek neemt hij op en (337 volgers). Zijn gasten zijn vaak bijzonder, zoals de Russische ex-marinier die in Syrië Al-Qaedastrijders traint, en zijn onderwerpen prikkelend. Zo leerde ik alles over nazi’s die vechten voor Assad, de oorlog in Ambazonië (Kameroen) en de internationalisering van IS.

Als je van aftandse conflicten en bizarre verhalen van binnenuit houdt, is dit wat je wilt.

11. Hotel Schiller

Veerle van Wijk, stagiair boekenuitgeverij: Hotel Schiller is een podcast van de VPRO die het best te omschrijven valt als een literair hoorspel: een gedramatiseerde versie van een waargebeurd familieverhaal. Met rake teksten, prettige stemmen en warme achtergrondgeluiden leef je mee met de familie Schiller, uitbaters van Hotel Schiller op het Rembrandtplein in Amsterdam in het interbellum.

Je hoort de verhalen, overpeinzingen en perspectieven van verschillende familieleden over hun leven en hét leven: van de roerige jaren twintig en de vele artiesten aan de vaste gastentafel in de foyer via de sluiting van het hotel in de Tweede Wereldoorlog door inkwartiering van Duitse soldaten tot een staking van het personeel in de jaren zestig.

Het bijzondere verhaal van de oorspronkelijk Duitse horecafamilie en hun hotelleven met alle bohemiens van weleer vormt als herinnering aan de tijden en de mensen die voorbij zijn.