Beste,
Eric Wiebes was deze week de minister van verkeerde cijfers. Eerst moest hij erkennen dat in december te optimistische prognoses waren gegeven over de energierekening van de burger. Gisteren bleek dat het KNMI de gevolgen van aardgasbevingen in Groningen verkeerd heeft gemeten.
En toen meldde NRC bovendien dat als actuelere energiecijfers van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) worden gebruikt, de CO2-belasting uit het voorlopige Klimaatakkoord in 2030 op nul uitkomt, en dus niet werkt.
Kan allemaal gebeuren. De opeenvolging van politieke lekke banden illustreert vooral dat Kamerleden en bewindslieden zich sterk afhankelijk hebben gemaakt van cijfers. De schijn van exactheid van voorspellingen is van levensbelang om onvermijdelijkheid van bepaalde maatregelen vol te kunnen houden.
Premier Rutte verzekerde gisteren overigens dat het positieve koopkrachtbeeld van het Centraal Planbureau intussen niet is veranderd. Begin maart blijkt of dat nog steeds het geval is.
Klimaatpolitiek
Op 13 maart, een week vóór de Statenverkiezingen, komt het Planbureau voor de Leefomgeving met de doorrekening van het Klimaatakoord.
Partijen hebben dan een week om te zeggen waar ze staan. Hoe ze opkomen voor de burger én het bedrijfsleven. En het klimaat.
Tromgeroffel om de kiezers te verleiden de coalitie in de Eerste Kamer te steunen of te verzwakken. (De nieuwe Staten kiezen 27 mei de nieuwe Eerste Kamer.)
Maar dan moeten de cijfers die iedereen als schaamlap en als wapen gebruikt wel onomstreden zijn. En dat liep deze week mis in Den Haag.
Planbureau
Het begon met twijfel over de nieuwe energierekening. Het kabinet had verzekerd dat die zou meevallen. Burgers zagen wat anders. Wat bleek?
De prognose waar het kabinet zich op beriep, gebruikte cijfers uit 2017. Minister Wiebes (Economische Zaken, VVD) moest in de Kamer door het stof. Hij verwees subtiel naar het PBL.
Dat is geen planbureau maar het rekent plannen door, en probeert zo goed mogelijk te zeggen wat de gevolgen in de toekomst van beleidsopties zouden kunnen zijn.
Dat weten politici ook wel. Maar die hebben behoefte aan harde cijfers zodat zij hun beleidskeuzes als onvermijdelijk kunnen etiketteren.
En als het CDA zich retorisch afvraagt of de doorrekening van het Klimaatakkoord straks wel te vertrouwen is als dat PBL zo moddert, is het bezig met politieke rugdekking zoeken voor de maatregelen die men het verkoopbare maximum acht.
Het Planbureau voor de Leefomgeving krijgt meer vragen dan het met de bestaande staf aankan. Daarom waren de energiesommen voor 2018 niet gemaakt. Dat wist het kabinet ook. Daarom was het vingerwijzen door Wiebes een vorm van zwartepieten.
Voor de klimaatdoorrekening, die 15 maart wordt verwacht, was 2017 het afgesproken uitgangspunt. Met als eindpunt 2030. Daar is weinig onduidelijks aan. Het gaat over een langere periode. Premier Rutte zei vrijdag dat het kabinet zo actueel mogelijke cijfers had gevraagd.
Brexitaria
Maart wordt sowieso een spannende maand. De 29ste springt het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie. Zonder afscheidsafspraken, tenzij er vóór die tijd een oplossing of uitstel komt.
Voorlopig zijn geen van beide in zicht, en wordt een vertrek-zonder-afspraken dus steeds waarschijnlijker. Dat was voor drie Conservatieve Lagerhuisleden aanleiding zich aan te sluiten bij de zeven Labourleden die hun partij eveneens de rug hadden toegekeerd.
Dat gebeurde terwijl premier May weer eens langsging bij de Europese Commissie in Brussel om een juridisch bindende tijdelijksheidsclausule te zoeken voor de noodmaatregel die de grens tussen Noord-Ierland en de Ierse Republiek openhoudt zolang er geen nieuw handelsverdrag is tussen het VK en de EU.
Een sterk betoog tegen een botte Brexit kwam van Guardian-columnist Timothy Garton Ash. Hij ziet de Brexit-moeheid op het Europese vasteland en pleit voor volhouden. De EU heeft evenveel belang bij het vechten voor een goed Europa als de inwoners van het VK, zegt hij.
‘More broadly, Europe’s choice is whether to appease the anti-Europeans, be it by keeping Fidesz inside the EPP or helping May pander to her hard-right Brexiteers, or to stand with those who are still fighting for Europe, on one side of the Channel and the other. Appeasement cannot be the right choice.’
In de Volkskrant werd door Nederlandse Europa-deskundigen gepleit voor een soepeler opstelling van de EU.
De activistische site OpenDemocracyUK publiceerde een verontrustend stuk dat stelt dat duister geld de harde brexiteers aanzet tot hun roekeloze gedrag.
Verkiezingen
Hoe Brexit in het VK politiek afloopt is volstrekt ongewis. Het kan ook nog uitlopen op nieuwe verkiezingen. In Nederland komen die er sowieso aan.
De Provinciale Staten-verkiezingen van 20 maart gaan meer dan ooit over de landelijke verhoudingen. Wie desondanks wil proberen een stem uit te brengen bij wijze van oordeel over wat de provinciale politici hebben gedaan, kan terecht bij ProDemos.
De Volkskrant kijkt vooruit naar de verkiezing (door de nieuw gekozen Staten) van de Eerste Kamer. En biedt een stemchecker om te zien wat de partijen in de Senaat hebben gedaan de afgelopen vier jaar.
Het zullen de komende weken landelijke partijleiders en Eerste Kamer-lijsttrekkers zijn die een landelijk gevecht uitvechten.
Bij Forum voor Democratie leverde dat al een klein frictiemoment op: bestuurslid en EK-lijsttrekker Henk Otten had zich genuanceerd uitgelaten over de EU. Misverstand, corrigeerde FvD-leider Thierry Baudet.
Betere democratie
In een politiek dagboek pleitte ik deze week voor wetgeving die eisen stelt aan het democratische gehalte van politieke partijen. Dat lijkt logisch, maar is nu niet het geval.
Het had allang geregeld moeten zijn, maar het kan nijpend worden als de PVV en FvD straks een vijfde of een groter deel van de Eerste Kamer bezetten. De peilingen suggereren zo’n uitslag. Een flinke hap stemmen met mederegeermacht, gedicteerd door twee mannen.
Zorgen om de gebrekkige slagvaardigheid van de Kamers brachten oud-burgemeester van onder andere Arnhem Paul Scholten ertoe verkiezingen in twee rondes voor te stellen, met in de tweede ronde maximaal zes partijen.
Kim Putters, directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau, publiceerde deze week zijn boek Veenbrand. Hij schetst de bronnen van onzekerheid bij veel mensen voor wie de technologische revolutie en de globalisering geen goed nieuws betekenden.
En ten slotte...
- publiceerde het Britse Lagerhuis een veel geciteerd rapport dat zeer kritisch is over Facebook en andere sociale media. De Tweede Kamer hield in het verlengde een zorgelijk debat over desinformatie.
- zou volgende week het bijna twee jaar durende onderzoek van speciale aanklager Robert Mueller in Washington ten einde kunnen komen. Het gaat over onzuivere Russische banden van president Trump. Het is zeer onzeker of het zal leiden tot een rapport en/of politieke heibel.
Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!