/dc-useruploads-images/c0d04d84203744a89ad3739570fa0981.png)
Beste,
Vorige week maakte NU.nl bekend dat het voortaan ‘klimaatontkenners’ zou weren van zijn reactieplatform NUjij.
Wie wil reageren op artikelen van NU.nl, moet zich aanmelden en is gebonden aan huisregels. Zo mag je niet schelden, bekritiseer je elkaar alleen op inhoud en verspreid je geen onwaarheden.
Bij die laatste regel is sinds vorige week expliciet gemaakt: het ontkennen van klimaatverandering wordt óókgezien als het verspreiden van een onwaarheid. Dat mag dus niet meer.
Dapper genoeg liet NU.nl de reactiesectie onder de bekendmaking van deze regel openstaan. ‘Slecht beleid met een narcistisch randje’, schreef een lezer. ‘Censuur’, schreven anderen.
Maar er was ook bijval. Veel reacties van klimaatontkenners bevatten ‘aantoonbare leugens’, scheef een reageerder, en worden gebruikt als verstoring van het debat.
De zin en onzin van twijfel
Ik zit nu al de hele week na te denken wat ik vind van deze maatregel. Ik twijfel omdat ik overtuigd ben van de waarde van, tsja, twijfel.
Twijfel is de kernwaarde van de wetenschap. ‘Kennis groeit al eeuwenlang omdat wetenschappers het lef hebben vraagtekens te zetten bij de dogma’s van hun tijd’, schrijf ik in Het bestverkochte boek ooit (met deze titel). De zon draait om de aarde, Newton had gelijk over de zwaartekracht – allemaal zaken die we nog steeds hadden geloofd als mensen als Nicolaus Copernicus en Albert Einstein niet hadden getwijfeld.
Maar twijfel kan ook een dodelijk wapen zijn. De tabaksindustrie zaaide decennialang twijfel over het onderzoek naar de schadelijke gevolgen van roken. Niet voor de waarheid, maar voor eigen gewin.
Je kunt er alles over lezen in de ingekorte versie van mijn boekhoofdstuk. Of bekijk het filmpje hieronder.
En nu komen we terug bij het klimaat. Net als over roken bestaat er een wetenschappelijke consensus over klimaatverandering en de rol van de mens daarin.
NU.nl verwijst onder andere naar onderzoek dat laat zien dat de kans dat opwarming toevallig is – en dus niet door de mens komt – kleiner is dan 1 op 3,5 miljoen. Oftewel, 0,00003 procent.
En net als bij roken is ook in het debat over klimaat twijfel gezaaid voor eigen gewin. In hun boek Merchants of Doubt laten Naomi Oreskes en Erik Conway zien dat sommige klimaatontkenners worden gefinancierd door partijen met belangen in de fossiele industrie.
Maar betekent dat dat niemand mag twijfelen aan klimaatverandering?
Twijfel over twijfel
Mensen die vanuit financieel belang twijfel zaaien over klimaatverandering, mag je wat mij betreft de mond snoeren. Die zijn niet op zoek naar de waarheid, maar naar geld.
Maar dat zijn, neem ik aan, niet de klimaatontkenners die je op NU.nl tegenkomt. Die hebben misschien ook wel een belang – ze hebben een autogarage, strijden tegen een lokaal windmolenpark of zijn bang dat ze te veel belasting moeten gaan betalen – maar niet zo expliciet als de ‘handelaren in twijfel’.
Ik twijfel nog steeds, maar ik denk toch: laat die mensen toe op je reactieplatform. Zowel principieel als pragmatisch lijkt dat me verstandiger.
Principieel, omdat twijfel van waarde is. Dat betekent wat mij betreft wél dat je een kwaliteitseis mag stellen aan reacties. ‘DIT KLOPT NIET!!111!!11’ mag verwijderd worden, vind ik, maar iemand met inhoudelijke argumenten moet niet onmiddellijk worden uitgesloten.
Pragmatisch gezien lijkt het me slimmer om zulke mensen op je platform te houden dan ze (verder) de diepe krochten van het internet in te duwen. De discussies over klimaat worden toch wel gevoerd, dan liever op een plek waar je invloed hebt op de kwaliteit van het gesprek.
Ik denk dat hier wel een grote voorwaarde aan kleeft: er moet een redacteur zijn die goed in de materie zit of er moeten experts meedoen die kunnen ingaan op inhoudelijke argumenten. De klimaatdiscussie kan al snel zo technisch worden dat bijna niemand – inclusief ondergetekende – het nog begrijpt.
Tot zover mijn gedachten. Geheel in stijl ben ik benieuwd: Wat vinden jullie van het beleid van NU.nl? Ik hoor graag je reactie in de bijdragesectie (als je maar niet scheldt of klimaatverandering ontkent).
#NerdAlert
Vorige week heb ik minutenlang gebiologeerd gekeken naar een nieuwe aanwinst van collega Jesse Frederik. Ineens had hij een Galton Board. Waarom? ‘Gewoon, gekocht’, zei hij en hij haalde zijn schouders op.
Gewoon gekocht!? Ik had nog nooit van het Galton Board gehoord, maar ik ben sinds een paar dagen groot fan. Kijk nou:
De liefhebbers zien waarschijnlijk dat de balletjes in een normaalverdeling terechtkomen. Maar dat is niet het enige mooie aan het kleinood. YouTube-ster Michael Stevens legt hieronder uit wat het speelgoed allemaal laat zien over wiskunde.
Met grote ogen vertelt hij over binomiale verdelingen en ‘Fibby’ (de wiskundige Fibonacci die meer dan 800 jaar geleden leefde). Een tikkie nerdy en erg aanstekelijk.
Zijn conclusie: ‘Uit willekeur, onvoorspelbaarheid, kan orde ontstaan.’
Tot slot...
...schrijft collega Maurits Martijn sinds kort weer zijn nieuwsbrief over data en privacy. Een aanrader!
Deze nieuwsbrief liever in je inbox?
Als correspondent Ontcijferen onderzoek ik de getallenwereld. In mijn nieuwsbrief houd ik je op de hoogte van wat ik schrijf, zie, hoor en lees. Een vast onderdeel: #NerdAlert, voor de getallenliefhebbers.
Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!
