Beste,

Allereerst: cijferobsessie op zijn ergst. Het onderzoeksjournalistiek platform Investico deed onderzoek naar de criminaliteitscijfers. Die dalen al jaren, maar klopt dat wel?

De journalisten hielden een enquête onder 1.500 agenten* en voerden met tientallen van hen gesprekken. Daaruit bleek: de cijfers worden gemanipuleerd. ‘Cijfers worden op allerlei manieren kloppend gemaakt. We houden mensen gewoon voor de gek’, vertelde een agent. ‘Van die eed komt maar weinig terecht.’

De eerste manier waarop cijfers kunstmatig laag zijn: het wordt burgers lastig gemaakt om aangifte te doen. Veel bureaus zijn gesloten, online aangifte doen kan alleen met DigiD en op het bureau worden burgers ontmoedigd. ‘Platlullen’ heet dat ook wel (een ‘PL’etje’).

De tweede manier: stafbare feiten worden in een andere categorie geboekt. ‘Als het aantal “pogingen auto-inbraak” in een wijk begint op te vallen’, schrijft oud-rechercheur Michiel Princen in De gekooide recherche, ‘kunnen binnenkomende aangiften van ingetikte autoruitjes ook onder de categorie “vernieling” in het systeem worden opgenomen.’

Investico legt uit hoe een woninginbraak verandert in ‘vernieling’, straatroof in ‘zakkenrollerij’ en diefstal in ‘baldadigheid’. Niet alleen slecht voor de cijfers, maar ook voor de burgers. In de rechtszaal wordt namelijk gekeken naar de classificatie. Bij een mildere categorie hoort doorgaans een mildere straf.

Hoe heeft het zover kunnen komen? Het begon, stelt Investico, bij een belofte van kabinet Balkenende-I in 2002: de criminaliteit gaat met 20 tot 25 procent omlaag in hooguit acht jaar tijd. Die plannen vertaalden zich naar afspraken met de politie.

Hoe groot het effect is van de manipulatie, is niet te zeggen. Korpschef Erik Akerboom woensdag een onderzoek aan naar de registratie, dus wie weet komen we er nog achter. Hoe het ook zij, dat het waard is om in zijn geheel te lezen.

Nederland is overigens geen uitzondering met deze praktijken. Ook in New York City sloeg de politie door met haar targetcultuur. Reply All maakte daar The over, een prachtige tweedelige podcast. Een aanrader als je meer wilt begrijpen van de perverse prikkels die cijfers kunnen meebrengen.

* De peiling is verspreid onder leden van de Nederlandse Politiebond. Van de in totaal 25.000 leden reageerden 1.480 agenten. Met een non-respons van zo’n 94 procent kunnen de resultaten flink vertekend zijn, dus is de peiling hoogstwaarschijnlijk niet representatief. Daarom gebruik ik de resultaten verder niet in deze nieuwsbrief.

Theatercollege

Leuk nieuws: ik geef binnenkort twee theatercolleges.

Sinds de publicatie van mijn boek ben ik met tallozen van jullie in gesprek geweest. Over de ziekenhuis top-100 van het die ineens hoger uitviel dan verwacht, of de beslissing van NU.nl om ‘klimaatontkenners’ te weren (over dat laatste was vorige week een boeiende discussie onder mijn nieuwsbrief,

Tijd om het gesprek voort te zetten. Zowel in Utrecht als in Den Haag zal ik ingaan op de vraag: hoe kunnen we kritisch omgaan met cijfers, zonder dat we elk getal wantrouwen? Je kunt nu kaartjes bestellen. Als Correspondentlezer krijg je 3,00 euro korting.

Kom je op dinsdag 16 april naar het Paard in Den Haag? Ga naar en voer CCSB_PAARD1in op het eind van het bestelproces om korting te krijgen (let op, deze code is hoofdlettergevoelig).

Kom je liever op maandag 29 april naar Tivoli in Utrecht? Bestel dan je kaartje op en gebruik de code SanneinTivoli19 (tevens hoofdlettergevoelig).

Hopelijk tot dan!

Podcast met Joris Luyendijk

Toen Joris Luyendijk begon als correspondent Slecht nieuws, dat journalistiek:

  • ‘onvermijdelijk gefilterd is’
  • ‘vervormd wordt’
  • ‘gemanipuleerd zal zijn’
  • ‘partijdig is’
  • ‘en ten slotte is versimpeld’

Allemaal punten die je zo kunt toepassen op cijfers. Ook de opmerking van Joris dat het niet zijn bedoeling was dat iedereen de krant opzegde, deed me denken aan mijn eigen werk. Want hoe vaak heb ik al niet tandenknarsend aan moeten horen ‘ik geloof geen enkel cijfer meer’?

Daarom was ik blij dat ik een keer met Joris in gesprek kon. In zijn podcast Goed nieuwspraten we over de macht en psychologie achter cijfers. En waarom ze niet ‘als een soort manna uit de hemel’ komen vallen.

O ja, en over wat voor dier ik zou zijn. Ik ben een, tsja,

#NerdAlert

Vrolijke pi-dag gewenst! Het is 14 maart - 3-14 in Amerikaanse notatie. Logisch, dus, dat 3,14 (en nog heel veel decimalen) vandaag in het zonnetje staat.

Ter ere van de dag haalde BBC Radio 1 een oude video van acteur Tom Hiddleston uit de kast.

Tot slot...

...publiceerde Marjolijn van Heemstra haar eerste stuk als correspondent Ruimtevaart. Over de vraag:

Met dank aan Maaike Goslinga.

Deze nieuwsbrief liever in je inbox? Als correspondent Ontcijferen onderzoek ik de getallenwereld. In mijn nieuwsbrief houd ik je op de hoogte van wat ik schrijf, zie, hoor en lees. Een vast onderdeel: #NerdAlert, voor de getallenliefhebbers. Schrijf je in voor mijn nieuwsbrief