Het beste meldpunt voor indoctrinatie? Je eigen leraar

Ik ben nog nooit zo boos geweest op een leerling als die ene keer dat een jongen uit 3 havo delen van m’n les – ik gaf Nederlands – gefilmd had. Ik had dat zelf niet doorgehad, maar aan het eind van de les bleven twee meisjes hangen om me dat te vertellen. Ik ben direct de gang op gestormd, achter hem aan.

Waarom ik zo boos was? Ik voelde me onveilig. Niet omdat ik die les de Holocaust ontkend had of porno op de beamer had laten zien – waarschijnlijk liep hij de les uit met een opname over het naamwoordelijk gezegde op z’n telefoon – maar omdat ik het gevoel had dat de leerling het op me gemunt had.

Het gebeurde twee jaar geleden, en ik heb niet onthouden waar het die leerling om te doen was, maar deze week moest ik er weer aan denken na een bericht in het Algemeen Dagblad.

Film linkse leraren!

Want PVV en Forum voor Democratie (FvD) zijn een klopjacht begonnen op leraren. Het wetenschappelijk bureau van FvD heeft een meldpunt geopend voor leerlingen om leraren die ‘politiek indoctrineren’ aan te geven. Harm Beertema – onderwijswoordvoerder van de PVV – riep al eerder op tot zo’n meldpunt. Op Twitter postte hij eind januari: ‘Prima oproep: film linkse leraren! Gooi ze op de social media!’

Historisch gezien zijn onderwijs, scholen en leraren altijd een van de eerste doelwitten van autoritaire leiders en extremisten

Dat is geen typisch Nederlands fenomeen. In Duitsland zette het radicaalrechtse Alternative für Deutschland (AfD) een website op om linkse leraren aan te geven. In Ontario, Canada, viel de rechts-populistische premier Doug Ford studentenvakbonden aan omdat ze ‘bizarre marxistische nonsens’ zouden verspreiden. In Hongarije heeft president Orbán de uitgave van schoolboeken onder staatscontrole gesteld.

‘Historisch gezien zijn onderwijs, scholen en leraren altijd een van de eerste doelwitten van autoritaire leiders en extremisten’, schreef onderwijsexpert en leraar geschiedenis Jelmer Evers onlangs op De Correspondent. ‘Onderwijs dat de nadruk legt op brede kennis, onafhankelijk leren denken, creativiteit, medeleven en nieuwsgierigheid is een bedreiging voor hun grip op de maatschappij en hun dogma’s.’

Een links lesje

Wat stond er dan in dat bericht van Algemeen Dagblad?

Op YouTube duikt een geluidsopname op waarop een docent van een ROC in Hengelo te horen is. Hij zegt tijdens een les Burgerschap dat Thierry Baudet vier uur lang heeft gepraat met iemand ‘met een extreem-rechtse ideologie’. Dat klopt: dat onthulde De Correspondent vorig jaar.

What the fuck is dit voor linkse indoctrinatie?

Ook zegt hij dat Baudet en Theo Hiddema de theorie steunen dat er een oorzakelijk verband is tussen ras en IQ. Dat klopt niet: dat was Yernaz Ramautarsing, destijds nummer 2 op de lijst voor de gemeenteraadsverkiezingen namens FvD. Wel heeft Baudet gezegd Nederland dominant wit te willen houden en vreesde hij in een interview voor ‘homeopathische verdunning’ van de Nederlandse bevolking.

De docent sluit af: ‘Alle studenten die ik in mijn klas heb zitten, wil ik gezegd hebben dat je hier op stemt.’

Leerlingen zijn niet onder de indruk. Een van hen wijst haar docent erop dat het niet Baudet, maar Ramautarsing was die die opmerking over IQ maakte. ‘Je mag toch zelf weten waar je op stemt? U als docent heeft niet het recht om, als wij hier op hebben gestemd, om dit soort shit te laten zien. What the fuck is dit voor linkse indoctrinatie?’

Nou, heel erg slechte linkse indoctrinatie – als het resultaat is dat leerlingen uitroepen dat ze zelf mogen weten waar ze op stemmen.

Wat is het nieuws?

Goed, de YouTube-opname wordt opgepikt door de media. Wat zou het nieuws zijn? ‘Docent Burgerschap informeert leerlingen over bedenkelijke acties van Forum voor Democratie’? ‘Leerlingen ROC maken tegen de regels in geluidsopname van een docent en plaatsen die op YouTube’? ‘Stiekem filmen van docenten is gemeengoed geworden’? ‘Scholen schenden nieuwe privacyrichtlijnen’?

Nee, het nieuws volgens het AD: ‘ROC Hengelo in gesprek met docent na “tirade” over Thierry Baudet’.

Dat leerlingen hun docenten opnemen en op YouTube zetten, is blijkbaar al doodnormaal. Het AD noemt het verhaal van de docent bovendien een ‘tirade’, de krant is verhaal gaan halen bij het schoolbestuur, bevestigt niet dat Baudet inderdaad vier uur lang dineerde met een extreemrechtse racist (het was in feite zelfs vijf uur), maar schrijft wel dat de leraar Ramautarsing verwarde met Baudet.

Een blamage voor de school

En dan dat schoolbestuur. Dat had kunnen zeggen: ‘Wij kennen de context niet, wij horen alleen een geluidsfragment waarin een docent Ramautarsing verwart met Baudet en door leerlingen gecorrigeerd wordt. Dat Baudet vier uur lang met een extreemrechtse racist gedineerd heeft, daar kunnen wij ook niets aan doen. Als leerlingen klachten hebben over de inhoud van hun les, kunnen ze daar altijd mee terecht bij een vertrouwenspersoon, mentor of het bestuur. Wij keuren het te allen tijde af dat onze docenten stiekem tijdens hun les opgenomen worden.’

Maar nee, iemand van de communicatie- en marketingafdeling mocht het AD te woord staan. Die zei: ‘Het lijkt alsof de docent stemadvies geeft en dat is niet de bedoeling.’ De directeur zal met de docent in gesprek gaan.

Een blamage, een symptoom van de kramp waarin scholen schieten zodra ze in de media komen.

In het klaslokaal moet iedere leerling zich veilig voelen, en iedere docent ook. Daar schreef Jelmer Evers twee weken geleden over: ‘Wereldwijd delen leraren democratische waarden. We wijzen het onvrije wereldbeeld dat steeds meer om zich heen grijpt af. Wij roepen ouders, collega’s en politici op om ons hierin bij te staan.’

Het zou fijn zijn als schoolbesturen ook achter hun leraren gaan staan.

Meer lezen?