De Brexit is als kokende lava. Hij weerspiegelt de boosheid over de afhankelijkheid van het Verenigd Koninkrijk van zijn buurlanden. Hij is een uiting van nationale trots, volgens de een; van collectieve zelfbegoocheling, volgens de ander.

De Brexit is de strijd van het individu tegen controleverlies, de opstand van velen tegen de zelfverrijking van weinigen. De Brexit is Europese geschiedenis, die wordt geschreven waar we bij zitten.

Maar het hele proces telt inmiddels zoveel onderhandelingen, stemmingen en wendingen dat velen de draad zijn kwijtgeraakt. Terwijl het onderwerp iedereen aangaat.

Wij geven daarom antwoord op de belangrijkste vragen over het mogelijke vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie. We zullen de antwoorden op deze vragen blijven updaten.

Wat is de Brexit?

Marc Chavannes: De Brexit is niets meer en niets minder dan een samenballing van de recente Brits-Europese geschiedenis. Het rijk van de Britten ligt vlak voor de kust van het Europese vasteland, is er door migratie- en handelsstromen nauw mee verbonden, heeft – en heeft daar een permanente haat-liefdeverhouding met het continent aan overgehouden.

De eindeloze discussie in het Verenigd Koninkrijk over de mate van verwevenheid met het Europa van na de Tweede Wereldoorlog hangt samen met Die discussie wordt vaak meer gevoed door beelden dan door feiten. In het VK heerst een opmerkelijk gebrek aan kennis over de opzet van de Europese samenwerking en de werkelijke verhoudingen tussen het VK en wat nu de Europese Unie heet.

De pleidooien voor een algehele uittreding van het VK uit de EU hebben geleid tot een radicale uitspraak – vertrek! – in het Brexit-referendum van 2016. Maar de moeizame onderhandelingen met de EU, en vooral de verdeeldheid binnen de twee grote partijen (Conservatieven en Labour) hierover brachten aan het licht dat het VK zó nauw verweven is met de Europese partners dat algehele ontvlechting een illusie lijkt.

Het woord ‘Brexit’ is een samentrekking van en Op 23 juni 2016 konden over de vraag of hun land in de Europese Unie blijft of er uitstapt. Ruim 72 procent van de kiesgerechtigden kwam opdagen. De uitslag: een krappe meerderheid van 51,9 procent stemde vóór het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU.

Pijnlijk punt: alleen Engeland en Wales – twee van de vier landen stemden in meerderheid voor vertrek uit de EU. In Schotland en Noord-Ierland koos meer dan de helft van de bevolking juist voor blijven. En op Gibraltar, het Britse overzeese territorium op het zuidelijke puntje van Spanje, wilde in de EU blijven.

Waarom moet ik me hier druk over maken?

Joris Luyendijk: Het VK is dus onze economie krijgt een dreun als die handelsstromen worden beschadigd of zelfs, in het geval van een chaotische exit, worden afgeknepen. Het VK was ook een van onze belangrijkste diplomatieke bondgenoten binnen de EU, zodat Nederland nu

Daarnaast is het VK met Frankrijk het enige EU-land Als het VK straks buiten de EU terechtkomt, gaat ook dit landschap verschuiven.

Ten slotte is onze hogere middenklasse zwaar anglofiel. Door de Brexit is het VK waarschijnlijk voor langere tijd ontwricht. Ook dat culturele anker voor een behoorlijk deel van de Nederlandse elite slaat dus op drift.

Marc Chavannes: Als je de referendumcampagne voor Brexit ziet als een van de overige EU-landen binnen de EU, is dit een tragisch bedrijfsongeval dat ieder land, ook Nederland, kan overkomen. De campagne vóór de Brexit kreeg een nationalistische toon die, ondersteund door loze beloftes en de publieke opinie in het VK op het verkeerde been zette.

Wie vreest dat ontwrichtende nepberichten uit trollenfabrieken het Brexitreferendum doorslaggevend hebben beïnvloed, kan zich bij de niet veilig voelen. Dat kan al blijken in het geval premier Johnson zich genoodzaakt ziet om nieuwe verkiezingen uit te schrijven.

Hoe kwam de Brexit eigenlijk tot stand?

Riffy Bol: De volksraadpleging die in 2016 de Brexit inleidde, was al het tweede referendum over het Britse lidmaatschap van wat later de Europese Unie zou worden. In 1975 werd al Twee derde van de kiezers koos toen voor blijven, mede destijds leider van de Conservatieven.

De weg naar het Brexitreferendum begon in 2005, toen premier Gordon Brown (Labour) beloofde een referendum uit te schrijven over een nieuwe Europese Grondwet. Twee jaar later nadat bij referenda in Nederland en Frankrijk een meerderheid van de kiezers

Brown kreeg veel kritiek te verduren van zijn conservatieve concurrent David Cameron. Die gaf de Britten in 2007 de ‘harde garantie’ dat hij een referendum zou organiseren over het de facto een nieuwe versie van de omstreden Europese Grondwet. In 2009 trok hij die belofte echter weer in, toen de EU aan haar lidstaten wist te verkopen.

Zes jaar later lagen de kaarten anders. De Conservatieve Partij van Cameron had in aanloop naar de verkiezingen van 2015 beloofd dat ze een referendum over het Britse lidmaatschap van de EU mogelijk zou maken. De partij won de verkiezingen en eind dat jaar kwam door het Britse parlement. In februari 2016 kondigde Cameron het langverwachte referendum aan.

Als dit al zo lang speelt, waarom lijkt het dan alsof er geen plan is? Zijn de Britten gek geworden?

Joris Luyendijk: Uiteraard kun je niet spreken van ‘de’ Britten. Je hebt Britten die van niks (willen) weten en die niet stemmen of mogen stemmen. Dan heb je de voorstanders van Remain (‘blijven’), voorstanders van een zachte Brexit (alle voordelen van de EU houden en dan dus ook alle regels blijven volgen, maar zonder inspraak in die regels) en een harde Brexit (niet langer de voordelen van de EU maar evenmin de verplichtingen).

De reden dat de voorstanders van de Brexit geen plan hebben, is dat een deel simpelweg consequent heeft geweigerd zich te verdiepen in de werkelijkheid en

Verder heb je dus die verdeeldheid tussen voorstanders van een harde en een zachte Brexit, waarbij de voorstanders van Remain in het geval van de Brexit voor een ‘zachte’ variant zijn. Om het nog moeilijker te maken loopt deze verdeeldheid tussen hard en zacht Vandaar de verlamming –

Welk probleem lost de Brexit eigenlijk op?

Marc Chavannes: De voorstanders van de Leave-campagne suggereerden dat het VK buiten de EU weer soeverein over zijn eigen wetten zou gaan, dat het dat het als ‘global Britain’ betere handelsverdragen met grote mogendheden zou kunnen sluiten en dat – vooral – de immigratie uit armere EU-landen dan zou stoppen.

In het algemeen is het zeker waar dat het VK nu gebonden is aan een veelheid van in de EU overeengekomen richtlijnen (wetten) en regels. dat het VK na uittreding nog vele jaren nodig heeft om daar eigen versies van te ontwerpen en door het parlement te laten goedkeuren. In de praktijk zouden veel EU-regels blijven gelden tot ze zijn vervangen.

Het VK is nu een De rijkere landen steunen de zwakkere landen. De gedachte is dat ze deze landen (vroeger zuidelijke staten als Portugal, Spanje en Griekenland, nu meestal de Oost-Europese landen) economisch en democratisch op de been helpen en houden, om gezamenlijk een hoger niveau van welvaart en een betere rechtsstaat te kunnen bereiken.

Na de Brexit trekken de Britten hun handen af van dit project. Maar in allerlei versies waarin het VK wel deel blijft uitmaken van de interne markt, zullen de Britten daar ook financieel aan moeten bijdragen.

De Britten die uit de Europese Unie willen hebben dus wel een punt?

Tomas Vanheste: Enerzijds, nee! De belangrijkste slogan van de Leave-campagne was: take back control. Maar het is een illusie dat je in een volkomen verweven Europese economie volledig baas in eigen huis kunt zijn.

De tijden waarin een soevereine Europese natie in haar goddelijke eentje de wetten en regels vaststelt die binnen eigen grenzen gelden, Internationale handel en grensoverschrijdende kwesties als milieu en migratie vergen internationale regels. En die stel je nu eenmaal niet in je eentje, maar in samenspraak vast.

De brexiteers schetsen de EU als een bezettingsmacht. Dat is een wonderlijke voorstelling van zaken. Zolang het VK lid is van de EU, zit het aan de onderhandelingstafel. Het drukte zelfs een sterke stempel op hoe de EU nu is. ‘Ironisch genoeg besloten de Britten tot een vertrek uit de EU op het moment waarop de Europese markt Britser was dan ooit’,

Het waren de Britten die zorgden dat de EU vooral een interne markt bleef, geschapen naar het in eigen land populaire neoliberale model. Het waren de Britten die met succes op de rem trapten als de EU zich wilde ontplooien als socialemarkteconomie of

Ook de door brexiteers beloofde grotere vrijheid om handelsverdragen te sluiten is volgens deskundigen een fabeltje. Een handelsblok als de EU van ruim een half miljard mensen heeft meer macht om gunstige voorwaarden te bedingen dan een land van 64 miljoen inwoners.

Er is ook geen reden om aan te nemen dat China of de VS het VK gunstiger handelsvoorwaarden gunnen dan de Britten als onderdeel van de EU hebben. Britse parlementariërs hebben al zorgen geuit over de voedselveiligheid, omdat ze vrezen dat de Britten straks de lagere Amerikaanse normen moeten accepteren en bijvoorbeeld

Anderzijds, ja! Sinds het VK zich in 1973 maakt het met tegenzin deel uit van de club. En die tegenzin werd alleen maar groter naarmate de latere EU uniforme regels op steeds meer terreinen ging opleggen aan de lidstaten.

Volgens de Nederlandse Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid heeft dit bijgedragen aan de Brexit en tussen de lidstaten om onvrede hierover bij andere EU-landen te voorkomen.

Al 45 jaar is de EU voor de Britten een verstandshuwelijk, waar ze alleen maar niet uitstappen omdat ze bang zijn De andere EU-landen zit het al even lang dwars dat de Britten vooral op de rem trappen als zij juist vooruit willen.

Soms is het voor beide partners beter een slecht huwelijk te beëindigen. Wie weet kunnen de ex-partners later, als de tijd de diepste wonden heeft geheeld, weer een wat betere, maar lossere relatie opbouwen.

En hoe zit het dan met de Britten die tégen zijn?

Tomas Vanheste: Die zijn talrijk. Voor wat het waard is: bij de gaf 46 procent aan het liefst in de EU te willen blijven. Hoe het bij een tweede referendum zou uitpakken, is moeilijk te zeggen. Want ook in juni 2016 Maar uiteindelijk won het kamp Vertrekken nipt.

In de drie jaar die sindsdien zijn verstreken, is de publieke opinie diep verdeeld gebleven. Eind maart die vurig hopen dat het tij nog gekeerd kan worden en die een tweede referendum bepleiten.

Overigens denkt dat het VK per 31 oktober uit de EU zal stappen, zoals Boris Johnson bij zijn inauguratie als premier beloofde.

Wat gaat de doorsnee Brit hiervan merken?

Riffy Bol: Het grootste nachtmerriescenario op de eerste dag van de Brexit is een gigantische file in de Kanaaltunnel tussen het Franse Calais en het Engelse Dover.

Omdat het Verenigd Koninkrijk bij een harde Brexit de Europese douane-unie verlaat, keren de intensieve grenscontroles aan het Kanaal terug. Zelfs als die maar 70 seconden per voertuig duren, kunnen de wachttijden blijkt uit onderzoek van University College London.

De haven van Dover en op jaarbasis 200 miljoen extra aangiftes bij de douane.

Een ander mogelijk probleem door de nieuwe douaneregels is een verder oplopend tekort aan medicijnen. Het Britse ministerie van Volksgezondheid en dan moet de Brexit nog plaatsvinden. De belangrijkste farmaceutische organisatie van het Verenigd Koninkrijk sprak al in januari van een

The Guardian ontdekte dat veel patiënten alvast massaal geneesmiddelen inslaan. Eén diabetespatiënt zou voor de zekerheid al

Marc Chavannes: De doorsnee Brit gaat op den duur misschien merken dat minder maar er zullen ook tekorten op de arbeidsmarkt ontstaan. In 2026 zullen er naar schatting een sector waarin nu vooral buitenlanders werken.

Economen verwachten bovendien als gevolg van de stap uit de EU. Heel wat bedrijven hebben hun (hoofd)kantoor uit het VK Dat kost allemaal banen in het VK. Welke ervoor terugkomen, is voorlopig niet helder.

Krijg ik er hier in Nederland of België nog last van?

Tomas Vanheste: Economische voorspellingen zijn altijd slagen in de lucht. En in dit geval zijn het slagen in de mist, omdat we nog niet weten wat voor Brexit we krijgen. Maar dat Nederland een flinke klap moet incasseren, lijkt waarschijnlijk.

De Rekenkamer becijferde eind vorig jaar dat een no-deal-Brexit Nederland tot 2023 Ook de OESO De export naar het VK zal met 17 procent dalen en het Nederlandse bbp met 0,7 procent. Vooral de agrifood-sector zal een dreun krijgen.

België wacht het moment evenzeer met angst en beven af. Vooral Vlaanderen, dat bijna alle export vanuit België naar het VK voor zijn rekening neemt, De Belgische Europarlementariër Geert Bourgeois voorziet bij een no deal chaos, een inkrimping van de economie van 2,6 procent en een verlies van 28.000 Vlaamse jobs.

Om bedrijven en burgers op de rampspoed voor te bereiden, waar bedrijven een ‘Brexit Impact Scan’ kunnen doen. Ook de Nederlandse overheid Minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok (VVD) lokt bedrijven naar het adviesloket met een reusachtige blauwe knuffel,

Inmiddels zegt bijna 90 procent van de Nederlandse bedrijven voorbereid te zijn op de Brexit, Denk aan transportfirma’s die grotere voorraden hebben aangelegd en zichzelf bijscholen op het gebied van douanecontroles. Dat is een forse verbetering ten opzichte van afgelopen december, toen nog slechts een kwart van de bedrijven

Toch bestaan er nog steeds grote zorgen. Zo vrezen ziekenhuizen dat ze straks

Om de somberheid wat te dempen: wellicht liggen er ook kansen voor het Nederlandse en Belgische bedrijfsleven. De Britse ondernemersgroep Institute of Directors becijferde dat 18 procent van de Britse bedrijven

Alleen al in de regio Amsterdam hebben zeker 28 van zulke firma’s zich gevestigd En de financiële sector kan rekenen op minimaal 225 extra vacatures, blijkt uit onderzoek van

Wat vinden de andere EU-landen eigenlijk van het vertrek van de Britten?

Tomas Vanheste: Na het Brexitreferendum hebben de Europese gelederen zich gesloten. Eenstemmig spraken de andere 27 landen hun treurnis uit over het Britse plan uit de EU te vertrekken. Eendrachtig schaarden ze zich achter de strategie om met dit ongewenste feit om te gaan.

Unaniem gaven ze hun steun aan het uittredingsakkoord dat met de Britse regering uitonderhandelde. Waar de economische crisis en de vluchtelingencrisis de EU dreigden te splijten, zorgt de Brexit juist voor een versterking van de saamhorigheid.

Een meer uitgesproken geluid komt vooral uit de monden van al dan niet anoniem geciteerde diplomaten en ambtenaren in Brussel. ‘May was betrouwbaar voor Brussel maar machteloos in Londen’, verklaarde een van hen eind juli aan ‘Johnson is onbetrouwbaar voor Brussel maar machtiger in Londen.’

Wie moet er dokken als de Britten vertrekken?

Tomas Vanheste: In november 2018 werden het VK en de EU het eens over een financiële schikking. Het VK dient de centen op te hoesten die voortvloeien uit financiële verplichtingen die het eerder in EU-verband is aangegaan:

Ook slaat de Brexit sowieso een gat in de Europese begroting. Zoals elke lidstaat betaalt het Verenigd Koninkrijk en het VK was een zogeheten ‘netto-betaler’, die meer betaalde dan het vanuit Brussel terugkreeg. De andere lidstaten moeten het gat dichten.

Bovendien wil de Europese Commissie extra middelen voor nieuwe taken als defensie en grensbewaking. Voor Nederland betekent dit een

Je hoort de hele tijd over een ‘no-deal’-Brexit. Wat betekent dat?

Marc Chavannes: Voormalig premier Theresa May schreef in 2017 de zogeheten Daarna had het VK twee jaar de tijd om afspraken te maken over de uittreding, die in een uittredingsakkoord zouden worden vastgelegd.

De EU27 en de regering-May hebben weliswaar een akkoord bereikt, maar dat is al drie keer door het Lagerhuis afgewezen, met zeer ruime meerderheden. Bij verschillende andere stemmingen is echter gebleken dat een meerderheid van het Lagerhuis tegen een vertrek uit de EU zonder akkoord is. Men wil geen no-deal-Brexit.

Daarmee is ook de formidabele uitdaging geschetst waar premier Johnson voor staat. Hij heeft beloofd dat het VK op 31 oktober uit de EU is gestapt, mét of zonder akkoord. Hij hoopt dat te bereiken door met de EU27 een akkoord te bereiken dat wél een meerderheid achter zich krijgt in het Lagerhuis.

Eind juni merkte de , Donald Tusk op dat het terugtredingsakkoord tussen de EU en het VK ‘niet open staat voor nieuwe onderhandelingen’. De EU houdt al rekening met een no-deal-scenario, . Hoogstens kan er cosmetisch worden gesleuteld aan de bijbehorende Politieke Verklaring.

Johnson gaat er echter van uit dat hij de EU wel in beweging krijgt door te dreigen met het niet betalen van de afgesproken van ruim 40 miljard euro. ‘Extra glijmiddel’ voor de onderhandelingen,

Wat zou een Brexit mét deal inhouden?

Marc Chavannes: dat de EU met de regering-May heeft bereikt, voorziet in:

  • Een overgangsperiode tot en met 2020 (kan worden verlengd met één of twee jaar).
  • Tijdens die periode blijven de Britten meebetalen aan de EU-begroting en houden ze zich aan alle regels.
  • Tussen de Ierse Republiek en Noord-Ierland (onderdeel van het VK) komt geen fysieke grens.
  • Deze laatste regeling blijft gelden zolang er geen vervangend akkoord tussen EU en VK is gesloten
  • Voorlopig blijft het VK in de gemeenschappelijke markt maar stemt het niet meer mee, want het is geen EU-lid meer.
  • Als een nieuw akkoord in 2020 wordt bereikt, zal er geen vrij verkeer van personen meer zijn.
  • Er zal wel een douane-unie en een tariefvrij handelsgebied zijn, waar de EU en het VK deel van uitmaken.
  • Het doel is een

De campagne van Boris Johnson voor het premierschap heeft weinig ruimte gelaten voor een akkoord mét een ‘backstop’, een regeling voor de grens tussen Noord-Ierland en de Ierse Republiek.

De regering in Dublin rekent erop dat de EU als één blok weigert in te stemmen met een harde Brexit zonder overgangsregeling voor de historisch beladen grens tussen de twee Ierlanden. In Johnsons omgeving wordt veel verwacht van

Hebben Britten die willen feesten in Amsterdam straks een visum of verblijfsvergunning nodig?

Tomas Vanheste: Alles hangt ervan af of het terugtredingsakkoord het wel of niet overleeft. Als het Britse parlement het alsnog goedkeurt, verandert er tot 31 december 2020 niets. De 1,2 miljoen Britten die in een EU-land wonen, werken of studeren, kunnen dat gewoon blijven doen. Als ze er vijf jaar zijn, kunnen ze net als EU-burgers Na die datum hebben ze wel een verblijfsdocument nodig. Maar dat is een formaliteit.

Maar wat betekent het voor Britten die na eind 2020 in de EU willen komen wonen, werken en studeren? Voor hen is ook in het terugtredingsakkoord nog niets geregeld. Ze krijgen een status van ‘derdelander’,

Nu heb je derdelanders in alle categorieën. Voor een Amerikaan is het stukken makkelijker om in Europa te komen wonen, werken en studeren dan voor een Nigeriaan.

De laatste heeft zelfs voor een verblijf van minder dan negentig dagen een visum nodig. Dat geldt niet voor een Brit, als de deal doorgaat. Dan kan die vrij blijven reizen door het

In principe wil de EU dat ook toestaan bij een no deal-Brexit. Maar wel Zodra het VK aan een EU-lidstaat een visumverplichting oplegt, zal de EU dat ook doen voor de Britten. Heeft een Roemeen straks een visum nodig om naar het VK te reizen? Dan een Brit ook om naar om het even welk EU-land te reizen, ook Nederland.

Wat gebeurt er met Britten die nu in een EU-land wonen, werken of studeren als er geen deal komt? Dan is er op Europees niveau niets geregeld en is het aan de EU-landen zelf om te beslissen hoe ze met hen omgaan.

Een desastreuze situatie, de belangenvereniging voor Britten die in de EU wonen: van de ene op de andere dag zouden ze hun juridische status verliezen. Wanneer de landen waarin ze wonen geen noodplannen klaar hebben liggen, zou bijvoorbeeld hun recht op sociale zekerheid komen te vervallen.

Moet ik een visum aanvragen voor een weekendje Londen?

Riffy Bol: Wees gerust: na 31 oktober heb je niet ineens een visum nodig om de Big Ben, Buckingham Palace en de Tower Bridge te zien. De Britse regering heeft beloofd dat burgers uit alle EU-landen plus Zwitserland, IJsland, Noorwegen en Liechtenstein voor een verblijf tot negentig dagen zonder visum

Aan die belofte kan ze zich maar beter houden. Want in wetgeving die nu nog in behandeling is, wil de EU Britten kunnen visumvrij door het Schengengebied reizen, zolang het VK aan geen enkel EU-land een visumverplichting oplegt.

Bij een deal verandert er tot eind 2020 niets: EU-burgers houden precies dezelfde rechten als ze nu hebben. De 3,7 miljoen EU-burgers die hoeven zich in dat geval tot die tijd niet druk te maken.

Om die rechten daarna te behouden, kunnen ze zich via het inschrijven. Ze krijgen dan de status settled of pre-settled toegewezen. Die eerste vorm krijg je als je Woon je korter in het VK, dan krijg je de status pre-settled. Na vijf jaar kun je dan een settled-status aanvragen.

Met beide statussen kun je werken in het Verenigd Koninkrijk, gezondheidszorg krijgen, studeren, pensioen ontvangen en naar het buitenland reizen. Als pre-settled-bewoner mag je maximaal twee jaar wegblijven; personen die settled zijn kunnen op z’n hoogst vijf jaar later terugkomen.

Partners, (klein)kinderen en hulpbehoevende (groot)ouders kunnen zich En krijg je daar kinderen? Dan zijn die

Maar als je studeert in het VK, wat dan?

Riffy Bol: De en de zevenduizend Britse studenten die worden opgeleid aan Europese hogescholen en universiteiten, hoeven zich nog geen zorgen te maken over het bekende uitwisselingsprogramma Erasmus. De Britse regering belooft dat ze de studiebeurzen

Toch hebben en hun studenten met het oog op de Brexit al afgeraden in het Verenigd Koninkrijk te gaan studeren.

Het Europees Parlement heeft op zijn beurt besloten dat het Britse studenten financieel zal blijven ondersteunen, ook als er geen deal komt over de Brexit. Het voornaamste euvel is nu dat veel Britse studenten niet op tijd huisvesting voor hun studie in het buitenland vinden, aldus

Kan Nederland ook uit de EU stappen? Een ‘Nexit’, dus?

Riffy Bol: ‘Hoera voor de Britten! Nu is het onze beurt. Tijd voor een Nederlands referendum!’ op de dag van het Brexitreferendum. Als Nederland de EU verlaat, zou ieder huishouden er stelde een dat de PVV liet opstellen. Daarbij viel de in het niet.

Econoom Mathijs Bouman las het PVV-onderzoek en in de nogal optimistische vooruitzichten over de Nederlandse handel en de geopperde herinvoering van de gulden. Sterker nog: als Nederland bij de EU blijft horen, levert dat iedere Nederlander blijkt uit berekeningen van het Centraal Planbureau.

In de week voor het Brexit-referendum van 2016 voor een referendum over een Nexit. De kiezers van de PVV, SP en 50Plus waren het

Een paar dagen na de Brexit-uitslag leek het enthousiasme over een Nederlands referendum te zijn gestegen: 54 procent van het kiezerspanel van EenVandaag 48 procent zou daadwerkelijk vóór stemmen.

Maar goed, dat was in de overwinningsroes van de brexiteers. Drie jaar later heeft de bestuurlijke chaos en paniek in het land aan de andere kant van de Noordzee de Nexitcampagne van Wilders en Baudet behoorlijk wat schade berokkend. Afgelopen mei wilde nog maar 18 procent van Kortom: een Nexit zit er voorlopig niet in.

Kan dit hele circus ook weer worden teruggedraaid?

Joris Luyendijk: In theorie kan het VK nog steeds eenzijdig met een briefje van één regel de hele boel terugdraaien. Dat heeft het Europese Hof van Justitie in december nog bevestigd. Het oordeelde toen dat de EU

Er zijn genoeg Britten die dat willen: EU-liefhebbers hebben een petitie gestart die

Tomas Vanheste: Maar vooralsnog is er in het parlement Het akkoord waarover oud-premier Theresa May met de ‘EU27’ overeenstemming had bereikt, is al drie keer weggestemd in het Lagerhuis. Door de verdeeldheid binnen zowel de regerende Conservatieven als de oppositionele Labour-partij hebben ook andere opties – zoals een douane-unie met de EU zonder lidmaatschap – geen meerderheid gekregen.

Marc Chavannes: Oud-premier May heeft op de Europese top van 10 en 11 april of zoveel eerder als het VK het met zichzelf eens is over uittreding. Het gevaar van een chaotische no-deal-Brexit is daarmee voor een paar maanden voorkomen.

May zei na afloop van lange onderhandelingen in Brussel dat het VK er intussen allang uit had moeten zijn. Zij hoopt dat de uittreding ruim vóór de nieuwe deadline gerealiseerd zal zijn.

Het gevolg van dit uitstel was dat het VK moest meedoen aan de Europese verkiezingen van eind mei. Tegen de tijd dat de Britten echt uit de EU stappen, zullen hun nieuw gekozen Europarlementariërs hun zetel opgeven: die worden dan over de achterblijvende 27 lidstaten verdeeld.

De leden van de Conservatieve Partij hebben met tweederde van de stemmen Boris Johnson aangewezen als hun leider. Daarmee kon hij zonder tussentijdse algemene verkiezingen premier worden. Zijn meerderheid is echter zeer krap en kan na een lokale tussentijdse verkiezing terugvallen tot twee zetels.

Het vereist bijzondere politieke stuurkunsten om een meerderheid achter welk Brexit-plan dan ook te krijgen. Maar het uitschrijven van nieuwe algemene verkiezingen kan Johnsons premierschap vroegtijdig beïndigen.

Riffy Bol: Niets is uitgesloten. Maar de kans dat Johnson de Brexit stopzet, is miniem. In zijn eerste speech als minister-president noemde hij de deal die zijn voorganger May sloot met de EU maar met de ‘stukjes die bruikbaar zijn’ is hij ervan overtuigd dat de Brexit De tijd zal het leren.

Dit artikel is voor het laatst geüpdatet op 25 juli om 15.30 uur.