Ik chatte met migratie-experts uit de hele wereld over de vraag: als niet zo, hoe dan wel?
Kritiek uiten is makkelijk, oplossingen bedenken een stuk moeilijker. Ik kan schrijven over hoe het huidige migratiebeleid mensenrechten schendt, migranten de dood injaagt, ontzettend veel geld verspilt – maar telkens blijft die ene vraag over: als niet zo, hoe dan wel?
Afgelopen week was het tijd om die vraag te beantwoorden. Niet alleen, maar met experts van over de hele wereld. Academici, beleidsmakers, politici, migranten zelf. Uit Syrië, Canada, Zuid-Afrika, Turkije, Nigeria, Nederland. Allemaal hielpen ze mij na te denken over de vraag: hoe zou een alternatief Europees migratiebeleid eruit kunnen zien?
Dat deden we via een live chat, op The Correspondent. Twee uur lang was iedereen online, om ideeën te delen en elkaars plannen tegen het licht te houden. Zoals de Nigeriaanse migratie-onderzoeker en beleidsadviseur Amanda Bisong, die inlogde om mee te praten.
Samen met gespreksredacteuren Gwen Martèl en Nabeelah Shabbir leidde ik het gesprek in goede banen. De discussie vond plaats onder vijf hoofdvragen, en is in haar geheel terug te lezen als je lid bent van De of The Correspondent. (Nog geen lid, dat is zo gepiept!)
- Hoe kunnen we het makkelijker maken voor migranten om legaal te migreren, in plaats van in een rubberboot?
- Zouden we asielprocedures ook buiten de EU kunnen starten?
- Hoe kan Europa asielzoekers eerlijker verdelen?
- Hoe kunnen we zorgen dat alternatieven ook politiek haalbaar zijn?
- Van welke landen kan Europa leren?
Als je geen zin en tijd hebt om deze discussies volledig terug te lezen, vrees niet. In dit artikel vat ik de tien belangrijkste lessen uit de discussie voor jullie samen. (Liever in het Engels lezen? Dat kan hier.)
Overigens was de timing van de chat toevalligerwijs interessant: enkele dagen eerder namelijk, stak D66 zijn nek uit met een voorstel voor een alternatief migratiebeleid. De partij stelde voor om meer tijdelijke arbeiders uit Afrikaanse landen te halen. Een zeer solide idee, dat ook door alle experts uit onze chat werd onderschreven: het kan tekorten op de Europese arbeidsmarkt vullen, en tegelijk zorgen voor minder irreguliere migratie en dode migranten (want er zijn ineens legale opties beschikbaar!). Win-win dus. Canada doet dit bijvoorbeeld al jaren met veel succes.
Maar heel Nederland viel over het plan heen. Natuurlijk was er kritiek uit de voorspelbare hoeken (de VVD noemde het plan ‘naïef en wereldvreemd’, de PVV ‘knettergek en levensgevaarlijk’) maar ook de PvdA sprak van een ‘ondoorzichtig, kortzichtig en naïef’ idee.
Dit is dus wat er gebeurt, dacht ik, als er alternatieven voor het huidige migratiebeleid op tafel komen. Als er eens over iets anders wordt gepraat dan strengere grensbewaking, of het stoppen van reddingsschepen op de Middellandse Zee. Dan gaat iedereen in het verweer om maar geen stemmen te verliezen. Ook hierover spraken we in de discussie – en er kwamen wat interessante ideeën naar boven om deze populistische dynamiek te doorbreken. Daarover lees je meer in onze samenvatting.
Overigens sloten we onze migratiechat af met, jawel, een migratie-cat. Ja, kantoorhumor...
Lees- en luistertips
Dan nog wat dingen die ik afgelopen week las en hoorde.
- Het is een tikje meta, maar The Guardian vroeg de auteurs van hún favoriete boeken over migratie naar hún favoriete boeken. Volg je het nog? Het leverde een mooie leeslijst op in elk geval.
- Deze funky website legt je alles uit over migratie binnen de EU. Zaten best wat feitjes tussen die ik nog niet kende.
- Hebben jullie al geluisterd naar De zingevers? De podcastserie van mijn collega's Lex en Nina kan ik jullie zeer hartelijk aanraden.
Tot slot...
... horen jullie de komende weken even niets van me, want ik ben op een lange, lange vakantie in zuidelijk Afrika! De enige migratie waar ik me de komende maand mee bezig ga houden, is die van olifanten, wildebeesten en gnoes. In april kunnen jullie weer bericht van me verwachten.
Tot dan!