Door deze boeken, films en artikelen raakte ik verslaafd aan O.J. (en jij misschien ook)
De afgelopen drie maanden deed ik onderzoek naar de zaak-O.J. Simpson. Wat begon met nieuwsgierigheid naar de ware toedracht van de moorden, werd een verslaving aan alle artikelen, documentaires en boeken die naar aanleiding van de zaak gemaakt werden. Hier een overzicht van de interessantste.
Ik viel in slaap en werd wakker met de afdruk van pagina 22 van If I Did It op mijn wang; het boek dat O.J. Simpson schreef naar aanleiding van de moord op zijn vrouw. Het was in februari, de dag nadat ik voor het eerst een aflevering van American Crime Story: The People vs. O.J. Simpson had gezien.
Ik viel in slaap omdat ik die dag al veertien uur documentaires over de zaak had zitten kijken op YouTube; een eindeloze bron van flitsende Amerikaanse crimefighters die écht heel zeker weten dat O.J. het (niet) gedaan heeft. En van amateurs met complottheorieën - die onder meer denken dat de Illuminati er sowieso iets mee te maken heeft.
Andere filmpjes gaven vooral een perfect beeld van Amerika’s verdeeldheid over de vrijspraak, zoals dit fragment uit de Oprah Winfrey Show:
Mijn verhaal over O.J. Simpson vandaag, waarin ik uiteen probeer te zetten waarom moordverdachte O.J. Simpson het slechtste voorbeeld was om rassenongelijkheid aan de kaak te stellen, begon met de zinnen: ‘De dader wist niet zeker of Ron al dood was. Dus hij stak hem nog een paar keer in zijn gezicht.’
Die details kwamen uit een rapport dat de lijkschouwer aan de politie stuurde en uit een verklaring die hij later in de rechtszaal aflegde over het verloop van de moorden.
Naast de oneindige stroom aan officiële rechtbankdocumenten en honderden uren aan beeldmateriaal van de rechtszaak zelf, heeft de zaak-O.J. geïnspireerd tot honderden boeken en documentaires, tienduizenden onderzoeksartikelen en minstens zoveel opiniestukken. In het grote stuk dat ik er vandaag over publiceerde, was geen ruimte voor alle mogelijke visies en theorieën. Zo zijn er, weliswaar tegenover bergen bewijs, ook een paar vraagtekens te plaatsen bij zijn vermeende schuld.
Bijvoorbeeld: de politie van Los Angeles was op sommige momenten vrij onzorgvuldig met het bewijsmateriaal op de plaats delict. Zo wikkelden agenten Nicole na de moord in een deken die op haar bank lag: wie zegt dat daar niet het DNA van O.J. vandaan kwam?
Of: als O.J. inderdaad dit bloedbad had aangericht, en er zoveel bloed werd gevonden op de plaats delict en in zijn huis, waarom waren er dan relatief weinig bloedsporen in zijn auto aangetroffen?
Zeker met een verhaal als dit - waarin niets zwart of wit, goed of fout, schuldig of onschuldig is - leek het mij belangrijk inzage te geven in mijn bronnen (naast de officiële politierapporten en opnames van de rechtszaak). Voor wie verder wil lezen, en voor wie het leuk vindt om vanaf volgende week de serie mee na te bespreken.
Let wel: in slaap vallen achter je bureau is niet goed voor je nek.
De belangrijke boeken
- O.J. liet zijn eigen verhaal optekenen in If I Did It. Het is volgens hem een ‘hypothetische versie’ van wat er de avond van de moorden gebeurde. De eerste helft van het boek brengt vooral Nicole in diskrediet, in de tweede helft vertelt hij wat er volgens hem is gebeurd. Een bizar verhaal.
- De tv-serie die ik met jullie wil nabespreken, is gebaseerd op het boek The Run of His Life van journalist en juridisch expert Jeffrey Toobin. Het is het volledigste verslag van de rechtszaak, de maatschappelijke consequenties en de invloed van de zaak op alle betrokkenen.
- Ook niet onbelangrijk: de meeste boeken over O.J. benadrukken zijn vermeende schuld. In O.J. Simpson is guilty, but not of murder werpt detective William C. Dear een ander licht op de zaak: hij benadrukt alle fouten die gemaakt zijn door de agenten en aanklagers.
De belangrijke rapporten
- Alle transcripten van alle verhoren, verklaringen, voorgesprekken in de rechtbank van álle betrokkenen.
- Dit onderzoek naar het vertrouwen van Amerikaanse burgers in hun politieapparaat en rechtssysteem. Met onder meer een speciaal hoofdstuk over dat vertrouwen voor, tijdens en na de O.J.-zaak.
- Het volledigste onderzoek dat ik kon vinden over de manieren waarop etnische minderheden worden behandeld in het Amerikaanse rechtssysteem. Ik verklap alvast: abominabel.
De belangrijke artikelen
- Deze prachtige multimediaproductie van USA Today brengt in beeld hoe de zaak het Amerikaanse medialandschap veranderde. Van de manieren waarop beroemdheden worden benaderd tot welke rol waardheidsvinding nog speelt in rechtbankjournalistiek op het moment dat vooroordelen het gesprek beginnen te domineren.
- Wat gebeurt er als een rechtssysteem ongelijk is en welke gevolgen heeft dat? Advocaat en neurowetenschapper Kim Farbota zet het op The Huffington Post uiteen in het stuk ‘Black Crime Rates: What Happens When Numbers Aren’t Neutral.’ Stof tot nadenken voordat je oordeelt over de eventuele vooringenomenheid van O.J.’s jury.
- Om te begrijpen hoe het Amerikaanse rechtssysteem zo ongelijk is geworden, dook jurist Nazgul Ghandnoosh in de geschiedenis van het recht in de VS. Ook beschrijft ze, fijn ondersteund met extra artikelen en infographics, de huidige staat van het nog altijd ongelijke systeem en betrekt ze de strijd van de Black Lives Matterbeweging in haar betoog.
De belangrijke documentaires
De serie American Crime Story: The People vs. O. J. Simpson is vanaf maandag 2 mei vijf weken lang te bekijken op Net5 om 21.30 uur. Steeds publiceer ik er een analyse van, waaronder ik met jullie de serie nabespreek.
En mijn verhaal:
Armoede uitgelegd aan mensen met geld
Theatertour Tim 'S JongersIn theaters door het hele land laat Tim ‘S Jongers zien: armoede bestrijden kan pas als de mensen met geld anders leren kijken.
