Zeven inzichten over het land dat deze week naar de stembus gaat

De uitkomst van de Amerikaanse verkiezingen heeft grote gevolgen voor zo ongeveer iedereen. Zorgt Donald Trump voor een verrassing, of weet Hillary Clinton - zoals vrijwel iedere peilingnu suggereert - het glazen plafond te doorbreken als eerste vrouwelijke president van de Verenigde Staten?

Maar door alle journalistieke aandacht op het spektakel van de verkiezingsstrijd te richten, verlies je al gauw het zicht op wat voor land Amerika eigenlijk is, en wat Amerikanen werkelijk bezighoudt. We vroegen onze correspondenten het afgelopen jaar daarom om niet over de verkiezingen, maar over Amerika te schrijven.

Wat heeft een jaar Amerikajournalistiek ons over de Verenigde Staten en de Amerikanen geleerd? We zetten onze belangrijkste bevindingen op een rij.

1. Amerikanen zijn dol op verkiezingen (en niet alleen die van deze week)

Correspondent Arjen van Veelen wilde afgelopen jaar over alle Amerikaanse verkiezingen schrijven, behalve de presidentsverkiezingen. Want in de Verenigde Staten wordt over werkelijk alles gestemd: van de sheriff tot de voorzitter van de lokale school. Zo vonden in zijn thuisstad St. Louisop één dag maar liefst 605 regionale verkiezingen plaats.

Arjen probeerde op een dag bij zo veel mogelijk verkiezingen aanwezig te zijn: van Peaceful Village (negen inwoners) dat een nieuwe burgemeester zoekt, tot het lommerrijke Country Life Acres, waar de hertenoverlast het belangrijkste verkiezingsthema is.

Waar de presidentsverkiezingen vooral over de grote lijnen, defensie en het buitenlandbeleid gaan, gaan deze verkiezingen over de directe leefomgeving van al die mensen in dat immense land. Misschien, zo zou je kunnen zeggen, zijn deze verkiezingen wel de verkiezingen waar het echt om draait.

Lees Arjens reportage over 605 verkiezingen op één dag hier terug:

2. Amerikanen zijn dol op grote dingen. En dat betekent meer dan je denkt

Het is natuurlijk het cliché der clichés: in Amerika is alles een maatje groter. Correspondent Arjen van Veelen stelde op zijn reizen door the States zelfs een wet op: ‘Hoe kleiner het stadje waar je doorheen rijdt, hoe groter de kans dat je er een Grootste Ding ter Wereld tegenkomt. Juist in kleine steden willen Amerikanen graag de grootste hebben.’

Arjens schitterende portret van Judy DeMoisy laat zien waarom dat zo belangrijk voor Amerikanen is. Deze vrouw raakte in het slaperige stadje Collinsville in de ban van een lokale, ietwat in verval geraakte attractie: de grootste ketchupfles ter wereld. En ze wist deze in volle glorie te herstellen.

‘Ze heeft de roestige fles great again gemaakt, maar dat betekende veel meer dan een lik verf. Ze heeft de oerkracht genaamd community spirit wakker geschud. Ze heeft de inwoners letterlijk verzameld rond de toren. Ze heeft een komisch, industrieel bouwwerk veranderd in een soort totempaal.

Lees Arjens portret hier terug:

3. Er is een stille trend aan de gang: de armoede verschuift naar de buitenwijken

De opkomst van Donald Trump wordt vaak verklaard door op de groei van Amerika’s onderklasse te wijzen. Daarbij denk je al gauw aan verwaarloosde binnensteden, waar alle grootstedelijke problematiek tegelijk samenkomt.

Maar gastcorrespondent Mars van Grunsven signaleerde een stille trend: de armen verhuizen steeds vaker naar de buitenwijken, ofwel ‘hoe volgens menige hardwerkende Amerikaan uit de middenklasse het paradijs eruitziet.’

Bekijk deze grafiek maar:

Hij schrijft: ‘Wie nog nooit in Amerika is geweest, kent de huizen wel uit films of van televisie, met hun tegen het karkas aangelijmde houten planken of artificiële bakstenen, voor een rustiek-landelijke sfeer. Alsof de huizen niet in 1999, maar in grootmoeders tijd zijn gebouwd.’

Van Grunsven laat in deze inzichtgevende analyse weinig van dit beeld heel:

4. Ook in de rijke voorsteden is genoeg ellende. Neem bijvoorbeeld... drugs

Mocht je door bovenstaand artikel gaan denken dat alle problemen zich exclusief bij Amerika’s onderklasse bevinden, dan heb je het mis. Drugsgebruik, bijvoorbeeld, komt juist bij rijken in de voorsteden steeds meer voor.

Arjen van Veelen zocht Chad Sabora (ex-verslaafde en ex-openbaar aanklager) op, die de drugsepidemie in Amerikaanse voorsteden met verboden middelen te lijf gaat. En met succes:

5. De Amerikaanse ‘arbeider’ is geen witte mijnwerker, maar een single mom die werkt bij de McDonald’s

We namen nog zo’n dominant beeld van Amerika onder de loep. Een beeld dat door presidentskandidaten maar wat graag in leven wordt gehouden: namelijk dat van de witte, mannelijke mijnwerker wiens baan en bestaan onder druk staat.

Onze correspondent Amerika voor Europeanen, Sarah Kendzior, laat een andere realiteit zien: de arbeidersklasse is noch exclusief wit, noch vooral mannelijk.

‘De zogeheten arbeidersklasse van Amerika werkt tegenwoordig voor McDonald’s, Walmart en andere gigantische winkel- en fastfoodketens, voor lonen die vaak zo laag zijn dat je zelfs met een fulltimebaan nog niet boven de armoedegrens uitkomt. 7,6 procent van de werknemers in de VS is momenteel werkzaam in de fastfoodindustrie. Dat is meer dan ooit, en deze stijging loopt synchroon met de stijging van het aantal werknemers dat voedselbonnen ontvangt.’

6. De nieuwste generatie evangelicals begint zich van de Republikeinen af te keren

Bovenstaande verhalen laten zien: er is van alles in beweging in Amerika. Dat heeft ook gevolgen voor de twee grote politieke partijen die traditioneel de macht verdelen in het land.

Eén ding leek echter nog altijd als een paal boven water te staan: de steun van evangelicals, een kwart van alle Amerikanen, voor de Republikeinen. Gastcorrespondent Robin de Wever ging voor ons in het Amerikaanse heartland op zoek naar de toekomst van deze groep kiezers. En ontdekte dat jonge evangelicals bepaald niet staan te springen voor de Republikeinen. En dat heeft nog niet eens per se met de kandidaat van dit verkiezingsjaar te maken.

7. De wortels van Trumps opkomst zijn al eeuwenoud

Wie op zoek gaat naar verklaringen voor Trumps opkomst struikelt al gauw over de analyses. Maar in Arjen van Veelens laatste reportage als correspondent Klein Amerika ontdekt hij: Trump is in feite ‘een retrokandidaat, hij gaat terug naar de bronnen, hij herhaalt die oude droom: dit land is van ons. Hij is de nieuwe leider van een eeuwenoude White Lives Matter-beweging.’

Als je een artikel leest over de verkiezingen die deze week op stapel staan, laat het dan dit artikel zijn:

En de kandidaten dan?

We zochten het afgelopen jaar vooral naar inzichten over Amerika en spraken veel ‘gewone Amerikanen.’ We lieten de kandidaten dan ook zo veel mogelijk links liggen - die kregen elders al aandacht genoeg. Maar natuurlijk konden - en wilden - ook wij niet om hen heen.

Zo schreef Rob Wijnberg over waarom notoire leugenaar Trump bijvoorbeeld telkens opnieuw met bullshit wegkomt:

En schreven we evengoed over de talloze verwijten die Trumps tegenstrever, Hillary Clinton, treffen. Waar komt al die Hillaryhaat vandaan? Sarah Kendzior zocht het voor ons uit:

Marc Chavannes zwaaide ten slotte presidentskandidaat Bernie Sanders uit, op de dag dat hij definitief uit de race stapte. Volgens hem hebben de democraten veel aan Sanders te danken: hij kuste links Amerika wakker.

En dan is er nog Elisabeth Warren, de vrouw die wij al voor de campagne begon tot ‘Amerika’s progressieve hoop in conservatieve dagen’ bombardeerden. Zou zij over vier, of over acht jaar, alsnog een kans maken? Als je dit portret van Mars van Grunsven leest, zou je denken van wel:

And in English, too

Veel van de verhalen die ik hier aanbeveel, hebben we ook in het Engels gepubliceerd. Op onze nieuwe Engelstalige site vind je een selectie van onze vertaalde stukken op een rij. En op de profielpagina’s van Arjen van Veelen en Sarah Kendzior tref je al hun vertaalde stukken aan. Om te delen met je Engelstalige netwerk!