Waar al die vrouwen afgelopen weekend de straat voor opgingen

Ze had het mutsje opgezet en er een vrolijk gezicht bij getrokken. Ze had het ding zelf gehaakt, met twee oortjes eraan. Het mutsje was een signaal, een protest tegen Donald Trump en zijn ‘grab them by the pussy.’

The pussyhat, zo noemde ze het ding. Op Twitter plaatste ze een foto. Het duurde maar heel even voor ze een stortvloed aan beledigingen over zich heen kreeg. ‘Fat. Forever single. Angry. Barren. Just a typical blabbering fem-activist making shit up.’

Ze is eraan gewend geraakt dagelijks op haar uiterlijk aangesproken te worden. Ze reageert er altijd coulant op, alsof niets haar kan raken. Terwijl het een machtig en effectief wapen is vrouwen tot hun uiterlijk te reduceren. Alsof je hun daarmee hun recht op denken, nee, zelfs hun bestaansrecht ontneemt.

Het nieuwe seksisme

Iedere vrouw weet dat sinds de komst van sociale media de hele wereld naar je kan kijken en je in kan schalen. Te lelijk om aan te raken, daar moet een piemel in, wacht maar tot je door een asielzoeker verkracht wordt, je verdient het, enzovoort.

Maar sinds de komst van Trump is niet alleen seksisme, maar ook de inperking van vrouwenrechten toegetreden tot de hoogste regionen van de macht. Het is niet langer het anonieme Twitteraccount dat probeert je klein te krijgen. Het is zelfs niet je baas die schunnige grapjes maakt bij de koffieautomaat.

Dit alles heeft, zo zagen we afgelopen zaterdag, tot enorm verzet geleid

Nee, het is een Amerikaanse vicepresident die een uitgesproken tegenstander van abortus is.^* Het is een president die het tijdens verkiezingsdebatten vol afschuw had over ‘baby’s die in de negende maand van de bevalling uit de baarmoeder gerukt zouden worden,’ in een poging monsters te maken van vrouwen.

En dit alles heeft, zo zagen we afgelopen zaterdag, tot enorm verzet geleid.

De reactie van de wereld

Er deinde een zee van pussyhats door de straten van de wereld. In totaal deden vijf miljoen mensen mee. De borden waren schaamteloos fel en grappig, de uitdossingen soms expliciet. Zo waren er vrouwen verkleed als vagina’s bij.

Wat onaantrekkelijk, klaagden sommigen daarover, maar dat was nou juist het punt. In verzet tegen de neiging vrouwen te objectiveren, is het opeens niet zo onlogisch om je in een vagina te verstoppen. Kijk, hier is het nou, die vrouwelijkheid. Had je verder nog iets?

Verder vielen vooral de protestborden op die het recht op gelijkwaardigheid voor álle minderheden eisten: ‘I love my LGBT-friends’ en ‘This is an intersectional feminist revolution’ bijvoorbeeld.

Al met al was de Women’s March een keur aan bijeenkomsten waar excentriciteit en diversiteit gevierd werden in verzet tegen een (westerse) wereld die vrouwen en andere minderheden steeds meer als speelbal tracht te gebruiken en dreigt steeds exclusiever het burgerlijke en heteroseksuele ideaal te promoten.

Want niet alleen in de Verenigde Staten is de situatie penibel, ook hier dreigt verstikking.

Ook in Nederland dreigt het nieuwe seksisme

‘Vrouwen zijn bang om hun blonde haar te laten zien,’ stelde Geert Wilders op een bijeenkomst van Europese extreemrechtse partijen. Hij stelde daarmee niet alleen impliciet dat ‘onze vrouwen’ blonde vrouwen zijn, maar reduceerde vrouwen ook tot slachtoffers.

Ook had Wilders het over ‘normale mensen’ die ‘bang waren om te zeggen wat ze denken.’ Mark Rutte deed daar een schepje bovenop door een brief^* te schrijven aan alle Nederlanders waar het woord ‘normaal’ maar liefst elf keer in voorkwam en waarin hij iedereen die niet aan zijn idee van ‘normaal doen’ voldeed, de deur wijst.

Het gemak waarmee dat soort boude uitspraken worden gedaan, wijst op een naderende nieuwe tijd

Hiermee creëert hij een eng idee van voorwaardelijk burgerschap, waarmee hij de sluizen openzet voor een verdere uitbreiding tot het buitensluiten van groepen of individuen die niet in Ruttes beeld van een ‘gaaf’ land passen. De antiracismebeweging krijgt van hem in de brief al een veeg uit de pan. Over demonstrerende vrouwen die door Wildersfans bedreigd worden, zwijgt hij in alle talen.

Zijn partijgenoot en minister van Volksgezondheid Edith Schippers heeft onlangs voorzichtig gemorreld aan de abortuswetgeving, door dokters in te willen schakelen bij het voorkomen van abortus. Ze stelde daarbij dat in Nederland ‘wel veel vrouwen abortus laten plegen,’ en: ‘Abortus is geen verkapte anticonceptie.’

Het gemak waarmee dat soort boude uitspraken worden gedaan, alsof abortus geen zwaar bevochten recht is dat vrouwen zelfbeschikking en vrijheid probeert te geven, wijst op een naderende nieuwe tijd.

En nu?

Een tijd waarin de vrouw met de pussyhat abnormaal is, vrouwen met blond haar als kwetsbaar uithangbord voor eng-westerse waarden worden gepresenteerd en ‘baas in eigen buik’ een actuele slogan dreigt te worden.

Een tijd die vrouwen en minderheden gelukkig haarscherp voorvoelen, gezien de opkomst bij de Nederlandse Women’s Marches dit weekeinde.

Misschien ontmantelen vrouwen uit protest eindelijk dat onverbiddelijke schoonheidsideaal. Misschien staat ons een generatie vrouwelijke hoogleraren te wachten die, zonder voorgeschreven quotum, haar plaats inneemt. Misschien ontstaat er een krachtige en blijvende verbinding tussen verschillende groepen minderheden, waarbij men voor elkaar opkomt. En ja: dat betekent ook voor de moslima’s, westerse feministen.

Want er is een tegenkracht van miljoenen ontstaan die zich niet alleen tot demonstraties beperkt, maar ook zorgt voor minderheden die activisme omzetten in politieke daadkracht en misschien wel een evenrediger politieke vertegenwoordiging.

Misschien is het oprukkend conservatisme wel de laatste hobbel die hiervoor nodig was.

Lees ook: