Ik wil in deze explainer één ding doen: een beetje begrip kweken voor de haast die klimaatactivisten altijd maar hebben. Zij pleiten bijvoorbeeld - net als ik hier op dit platform – voor ‘radicale klimaatactie.’

Ik kan me voorstellen dat dat voor veel mensen een beetje... radicaal klinkt. En ik wil dus graag uitleggen waarom ik denk dat het in feite heel redelijk is.

Als je drie minuten doorleest en de van klimaatverandering tot je laat doordringen, dan vermoed ik dat je voor eens en altijd met me eens zult zijn dat de uitstoot nu naar beneden moet en dat geen enkel nieuw fossiel energieproject bestaansrecht heeft.

Eerst een korte uitleg over een subtiel verschil

Wie zich weleens in het klimaat heeft verdiept, weet dat de die we nu waarnemen een van broeikasgassen zoals CO2 en methaan. Minder bekend is het feit dat het uiteindelijk de concentratie van broeikasgassen in de atmosfeer is die bepaalt hoe warm het wordt, niet onze uitstoot.

Het is een subtiel, maar belangrijk verschil. Als je alleen maar denkt aan de uitstoot, dan zul je misschien verwachten dat we het klimaatprobleem hebben ‘opgelost’ als we later deze eeuw alle verbranding van fossiele energie, en alle weten te stoppen. Dan hebben we namelijk de van onze uitstoot aangepakt.

Maar het probleem is dat in de atmosfeer blijft als we het daar eenmaal in hebben geblazen. Het stapelt zich op. Hoe hoger de CO2-concentratie, hoe meer opwarming en hoe heviger de ontwrichtende gevolgen.

Om de rampscenario’s van de opwarming te voorkomen, moeten we dus zorgen dat de concentratie van CO2 in de atsmofeer niet te hoog oploopt.​ De volgende vraag is: hoe snel moet de uitstoot dalen om een concentratie te bereiken die ons nog een redelijke kans geeft op een veilig leefklimaat over een eeuw of twee?

Hoe snel moet de uitstoot dalen?

Die vraag hebben klimaatwetenschappers beantwoord. Het klimaatbureau van de VN – het IPCC – heeft al in 2014 samengesteld met de hoeveelheid CO2 die we nog kunnen uitstoten om op min of meer veilige concentraties uit te komen.

Stel dat we aan de veilige kant gaan zitten, en we mikken op een CO2-concentratie die correspondeert met 1,5 graad Celsius aan het einde van deze eeuw, het streven dat in het Verdrag van Parijs is vastgelegd. Hoe snel moet de uitstoot dan dalen?

Als we over een paar jaar in één keer zouden kunnen stoppen met uitstoten, dan hoeven we nu niets te doen. Dat zou er ongeveer

Natuurlijk kunnen we niet in één klap stoppen. Dus wijken we uit naar scenario 2: onze uitstoot supersnel afbouwen:

Je ziet: in 2026 moet de menselijke uitstoot van broeikasgassen op planeet aarde nul zijn. Dat is over minder dan tien jaar.

Nu weet iedereen dat we dat niet gaan halen. Want er wordt nu nog gebouwd aan nieuwe fossiele infrastructuur, er komen nog mensen bij die vlees willen eten, en er worden nog bossen gekapt.

Om onszelf iets meer speling te geven, kunnen we erop gokken dat we later deze eeuw een manier vinden om CO2 uit de atsmofeer te halen. We stoten dan de komende decennia iets meer uit, op de pof, in de hoop dat we later ‘negatieve emissies’ weten te bereiken. De daling die we dan nodig hebben ziet er zo uit:

Dit derde scenario is nu Maar het verontrustende is dat we nog niet weten of we CO2 op grote schaal uit de atmosfeer Als we het derde pad bewandelen, leven we dus op de pof én nemen we een enorme gok.

De haast van klimaatactivisten verklaard

Zelfs als het later deze eeuw lukt om enorme hoeveelheden CO2 uit de atmosfeer te halen, dan nog moet de wereldeconomie in 2040 Dat betekent: geen en snelle afbouw van alle fossiele industrie die er al is.

Als je tot zover met me mee gaat, dan zul je begrijpen waarom klimaatactivisten niet alleen kritiek leveren op de fossiele industrie en politici die te weinig doen, maar bijvoorbeeld ook Ze hebben haast, en volgens mij terecht.

Maar ik heb nog één ding niet genoemd. Alle praat over het laten dalen van de uitstoot, neemt het zicht weg op een nog basaler feit en een nog grotere reden om haast te maken: de concentratie van broeikasgassen in de atmosfeer is nu al gevaarlijk hoog. Volgens de beste inschattingen van klimaatwetenschappers is een CO2-concentratie van nog veilig; dan veranderen we het klimaat niet op een gevaarlijke manier. Maar we zitten inmiddels al

Anders gezegd: we ontwrichten het klimaat al sinds de industriële revolutie. De gevolgen zien we inmiddels en die zullen veel ernstiger worden naarmate we langer treuzelen met streng klimaatbeleid.

Dat is de reden dat de mensen die zich zorgen maken over het klimaat vaak een alarmistische houding hebben. Ze zijn niet gek, niet radicaal, ze hebben het begrepen. En ze verdienen meer begrip.

Wil je dit onderwerp volgen? Als correspondent Klimaat & Energie onderzoek ik de oorzaken van de klimaatcrisis en onze toekomst op een steeds warmere aarde. Blijf op de hoogte via mijn wekelijkse mail

Lees verder:

Klimaatverandering. Onze toekomst op een planeet die steeds warmer wordt We gaan het fossiele tijdperk versneld afsluiten. Maar het is te vroeg om opgelucht achterover te leunen. Het leven op aarde zal, zoals het er nu uitziet, een stuk onbehaaglijker worden door de gevolgen van de opwarming die we al hebben veroorzaakt. De risico’s van de opwarming en de pogingen om die te beperken: je leest er alles over in dit thema Het beste nieuws van deze week: Jesse Klaver neemt zijn idealen wél serieus ‘Alles is de schuld van Jesse Klaver,’ zo klinkt het deze week in Den Haag. Maar het is juist goed nieuws dat hij zijn idealen niet direct opgeeft zodra er een ministerschapje in het verschiet ligt. Lees het verhaal van Rutger hier terug Gunstig belastingklimaat? Illegale staatssteun zul je bedoelen Sinds 2005 hebben Amerikaanse bedrijven maar liefst 477 miljard dollar aan winst in Nederland opgepot. Dat ze daar geen belasting over hoeven te betalen is méér dan een gunstige regeling. Dit voldoet aan de belangrijkste criteria van ongeoorloofde staatssteun. Lees het verhaal van Jesse hier terug