Je hebt nog nooit van ze gehoord, maar ze veranderden de muziekindustrie voorgoed

We kennen de verhalen over illegale downloads en het einde van de cd. Veel minder bekend is dat de crisis in de muziekindustrie begon bij drie mensen: een zakenman, een wetenschapper en een fabrieksarbeider. Lees hun bijzondere verhaal.
Welke muzikant kent het niet? De doemverhalen, de antipiraterijspotjes, de staafdiagrammen met jaarlijks kelderende inkomsten.
Spotify mag de platenbusiness dan van de ondergang hebben gered, de crisis in de muziekindustrie ligt nog vers in het geheugen.
Minder bekend: die crisis, die begon bij illegale downloads en de val van de cd, was te wijten aan een paar individuen. Dat blijkt uit het in 2015 verschenen boek How Music Got Free.
Auteur Stephen Witt stelde zichzelf de vraag: waar komen al die illegale liedjes op mijn computer eigenlijk vandaan?
Die vraag leidde tot een boek dat de crisis van de muziekindustrie herleidt tot drie mensen: een zakenman, een wetenschapper en een fabrieksarbeider.
Maak kennis met de cast
De zakenman is Doug Morris, een platenbaas die belangrijke posities bij alle drie de grote platenlabels heeft bekleed. Morris was betrokken bij de lancering van Interscope Records, het label dat hiphop mainstream maakte, en hij lanceerde muziekvideosite VEVO. Hij is tevens het minst verrassende personage in How Music Got Free.
Weinig mensen kennen deze fabrieksarbeider uit North Carolina, maar velen hebben met hem te maken gehad
Spannender zijn de hoofdstukken over Karlheinz Brandenburg, de uitvinder van de mp3. Philips blijkt de mp3 jaren te hebben gesaboteerd uit angst voor concurrentie. Opvallend: toen de mp3 eindelijk domineerde, deed Brandenburg precies hetzelfde. Zijn team had de superieure AAC ontworpen, maar Brandenburg voorkwam dat AAC de mp3 zou vervangen, omdat hij in de mp3 een groter aandeel had.
Het hoogtepunt van het boek is het verhaal van Dell Glover. Weinig mensen kennen deze fabrieksarbeider uit North Carolina, maar velen hebben met hem te maken gehad. In de jaren rond de eeuwwisseling, werkte Glover bij een cd-fabriek waar de populairste albums uit die tijd geperst werden. In het geheim smokkelde hij die cd’s de fabriek uit, en lekte hij ze online.
Glover lekte albums van Björk tot Jay-Z tot Queens of the Stone Age. In mei 2002 lekte hij The Eminem Show25 dagen voor de officiële releasedatum. Het boek noemt Glover ook wel ‘the patient zero of piracy.’ En toch kende bijna niemand zijn naam.
Wat dit boek leert
How Music Got Free leest als een roman. De verhalen van de drie pioniers worden elegant verweven (knap, aangezien de drie elkaar nooit direct tegenkomen). Als je het gelezen hebt, begrijp je beter dan ooit hoe de digitale revolutie muziek heeft veranderd.
En wie daarvoor verantwoordelijk zijn. Een vierde belangrijke speler in het boek, zij het geen hoofdpersoon, is Steve Jobs. Het is boeiend om te leren hoe hij achter de schermen onderhandelde met mensen als Doug Morris.
In het begin zag de industrie iTunes niet zitten. Het was duidelijk een truc van Apple om hardware (de iPod) te verkopen. Geen enkele fan ging echt 9.900 euro uitgeven om 10.000 liedjes op dat apparaat te zetten. Oftewel, Apple moedigde piraterij aan.
Maar uiteindelijk lekte Dell Glover zoveel muziek met Brandenburgs mp3, dat Morris Apple de sleutels van het rijk gaf. Zoveel invloed hadden die paar personen dus.