Kom naar mijn Correspondent-avond over macht en data

Al jaren wordt gesproken over het verlies van privacy. Maar eigenlijk voeren we daarmee een achterhaald gesprek. Privacy wordt vaak gezien als het recht ‘iets te verbergen.’ Dat maakt het abstract. Ongrijpbaar.

Iedereen geeft immers een eigen invulling aan privacy. Jongeren schijnen er minder behoefte aan te hebben dan ouderen. Amerikanen kwakken al hun lief en leed makkelijker in de openbaarheid dan Duitsers. Een gesprek over privacy wordt dan al snel een gesprek tussen mensen die een andere taal spreken.

En dat is jammer. Want er zijn veel belangrijker problemen met het vergaren, verwerken en gebruiken van persoonsgegevens. 

Op 4 maart aanstaande houd ik daarom een Correspondent-avond over data en macht. Ik wil, samen met twee gastsprekers, de privacydiscussie iets verleggen.

Ik zal zelf een inleiding houden waarin ik stel dat niet zozeer privacy problematisch is, maar de moderne neiging om alles meetbaar en voorspelbaar te maken. Het is een neiging die gestoeld is op een achterhaald maakbaarheidsgeloof, dat zowel door links als rechts wordt omarmd. En zoals ieder geloof, heeft ook deze een heldere kernboodschap: meten is weten is voorspellen is beheersen.

Kinderen als meetobject

Onze neiging tot het meetbaar en voorspelbaar maken van individuen richt zich het sterkst op onze kinderen. De laatste tien jaar is er een indrukwekkend technologisch arsenaal opgezet om alle plooitjes in de ontwikkeling van onze kinderen vroegtijdig op te sporen en, waar mogelijk, preventief glad te strijken. Denk aan het Elektronisch Kind Dossier en alle baby-, peuter-, kleuter- en leerlingvolgsystemen. 

Justine Pardoen zal komen vertellen waar al dat meten en voorspellen goed voor is. Hoe gebeurt dit, wat levert het ons en onze kinderen nu precies op? Pardoen is hoofdredacteur van ouders.nl en mediaopvoeding.nl (Ook is ze mede-oprichter van de st. Mijn Kind Online - nu onderdeel van Kennisnet -- en startte ze onlangs het Bureau Jeugd en Media.) Ze weet als geen ander hoe we kinderen proberen te vangen in een digitaal web en hoe moeilijk het is voor ouders om de rechten van hun kinderen te beschermen. 

Baas over eigen data

Het meten en voorspellen beperkt zich niet tot onze kinderen. Ieders data zijn inzet van een machtsstrijd tussen burgers/consumenten enerzijds en overheden/bedrijven anderzijds. Op dit moment zijn er weinig middelen om de regie te voeren over je eigen data. De enige optie is niet meedoen en zelfs dat is vaak geen echte mogelijkheid.

Jaap-Henk Hoepman doet interessant onderzoek naar hoe we die controle over onze data wél kunnen verwezenlijken. Ik heb hem bereid gevonden te komen spreken over privacy by design en identiteitsmanagement. Jaap-Henk is wetenschappelijk directeur van het Privacy en Identity Lab.

We gaan proberen zo concreet mogelijk te bespreken wat er écht op het spel staat als we het hebben over privacy en data. En we hopen uiteraard op een pittige discussie met jullie.

Locatie: Marnixzaal, Utrechts Centrum voor de Kunsten, Domplein 4, Utrecht.

De avond vindt plaats op 4 maart. De inloop is om 19.00 uur en we starten om 19.30 uur.