Net toen het erop leek dat Mark Zuckerberg echt te diep de privacybeerput in was getuimeld, klauterde hij er vorige week wonderwel weer uit. In een lang artikel deed de baas van Facebook een privacy-focused vision for social networking uit de doeken. ‘Ik geloof dat we naar een wereld toe moeten werken waar mensen privé met elkaar kunnen praten en vrij kunnen leven’, schreef de jonge denker op zijn eigen Facebookpagina.
Eerst dacht ik: waar haal je het lef vandaan? Een privacy-focused vision for social networkingis vrij letterlijk het tegenovergestelde van wat Facebook is. Hoe kun jíj, dít, nú, zó opschrijven? Ik bedoel: nog maar een week geleden bleek dat Facebook zeer agressief tegen Europese privacywetgeving lobbyde.
Toen las ik de kranten en zag ik Zuckerbergs brief voor wat het was: een publicitaire meesterzet.
In de brief kondigt hij een nieuw, ‘op privacy gericht’ platform aan. Waar Facebook en Instagram (ook van Facebook) het ‘digitale equivalent van het dorpsplein’ zijn, zal het nieuwe platform volgens Zuckerberg meer op ‘een huiskamer’ lijken, waar communicatie niet publiek is maar privé en veilig.
Hoe dit platform er precies uit zal zien is onduidelijk, het zal een soort combinatie zijn van de al bestaande berichtendiensten van Facebook – WhatsApp, Facebook Messenger en Instagram Direct – met een zeer goede versleuteling van alle tekst die je erop zet.
De brief is nieuws
Vrijwel alle media brachten Zuckerbergs brief als nieuws en Facebooks ‘draai’ als feit. De boodschap: Facebook gooit het roer om. ‘Op het eerste gezicht is het niets minder dan een bom onder de interneteconomie’ , begon een stuk op NRC over Zuckerbergs brief. ‘Opvallende koerswijziging Facebook: Mark Zuckerberg wil zich op privacy gaan richten’, kopte de Volkskrant. ‘Een complete koersverlegging’ , schreef Trouw.
Natuurlijk waren er ook kritische noten en reacties – ook in diezelfde kranten. Maar dat waren vooral reacties opFacebooks draai. Mediaduider Ben Thompson vatte de berichtgeving goed samen: ‘De aanname is dát het bedrijf aan het draaien is.’
Exact. Dit maakt van de brief een kunststuk dat bijgezet kan worden in het museum van de moderne pr. In bijna drieduizend woorden aan weeïg proza wekt Zuckerberg de indruk dat zijn bedrijf wijzer is geworden door alle schandalen en de dingen nu anders en beter en privacyvriendelijker gaat aanpakken.
Er is geen draai
Alleen is er helemaal geen sprake van een draai. Facebook gaat niets veranderen aan Facebook maar gaat er iets náást doen. Het bouwt een nieuw product en dat lijkt, afgaande op de weinige en vage beschikbare informatie, op papier best een prima product te zijn.
Maar daar houdt het op. Facebook gaat door met wat het altijd al heeft gedaan. Het sociale netwerk blijft bestaan, met het bijbehorende verdienmodel. In een interview met Wired vlak ná de brief zei Zuckerberg zelf: ‘Facebook en Instagram en het digitale equivalent van het dorpsplein zullen altijd belangrijk blijven. Sterker nog, ik denk dat hun belang zal blijven toenemen.’
Toenemen! Facebook is een bedrijf dat bijna 100 procent van zijn miljardenomzet verdient met privacyschending. Daar verandert niks aan. Data zullen op dezelfde manier verzameld, gedeeld en gekocht worden van derde partijen.
Zuckerbergs brief verandert niks aan de oorzaak van het Cambridge Analytica-schandaal. Hij verandert niks aan de oorzaak van nagenoeg ieder privacyschandaal. Er is, kortom, geen privacylente, er is een nieuw product, en er zijn woorden die journalisten te makkelijk overnemen.
‘Ik begrijp dat veel mensen denken dat Facebook geen privacy-focused platform kan of wil bouwen’, schrijft Zuckerberg in zijn brief, ‘omdat wij, toegegeven, op dit moment geen sterke reputatie hebben om dit soort privacybeschermende diensten te bouwen.’
‘Op dit moment geen sterke reputatie.’
In dat ene zinnetje zit alles. Voor Facebook en Zuckerberg is privacy een pr-probleem dat je met een Facebookpost succesvol kunt bestrijden.
Waar haal je het lef vandaan.
Meer lezen?
Genomineerd voor een prijs: Hoe we het huisadres van duizenden militairen en inlichtingenmedewerkers vonden in een fitness-app Ons onderzoek naar de fitness-app Polar is genomineerd voor de prestigieuze journalistieke prijs De Tegel. Vorige zomer lieten we zien dat deze app de levens van militairen en geheim agenten in gevaar bracht. We hebben een groot probleem met Facebook. En dat gaat verder dan privacy De commotie over het Cambridge Analytica-schandaal bij Facebook staat voor méér dan een privacyprobleem. De democratie staat op het spel, waarschuwt hoogleraar José van Dijck.Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!